Twee concilies centraal in dit Jubeljaar

Het Heilig Jaar 2025 - in Bijbelse termen: het Jubel­jaar - is op kerst­avond door paus Fran­cis­cus in Rome geopend. De zon­dag erna hebben we de ope­ning in ons bisdom gevierd met een druk bezochte eucha­ris­tie­vie­ring in de ka­the­draal. In dit Heilig Jaar staat de schijn­wer­per in het bij­zon­der op twee concilies: het Concilie van Nicea (gehou­den in het jaar 325) en het Tweede Vati­caans Concilie (1962-1965). Wat heeft dat voor ons te betekenen?

Aller­eerst wil ik graag ieder­een bedanken die naar de ope­ning van het Heilig Jaar in ons bisdom is geko­men. Het was mooi om die bij­zon­dere dag met een volle ka­the­draal te kunnen vieren. Ik dank ook allen, die op wat voor wijze ook hebben bij­ge­dragen aan het wel­slagen ervan. Bedankt voor jullie gewel­dige inzet.

Nicea

Het Concilie van Nicea zal velen van u mis­schien niet direct zoveel zeggen. Toch hebben we er vaak mee te maken, name­lijk iedere keer als wij het Credo, de ge­loofs­be­lij­de­nis, zingen of bid­den. Dit Credo is door het Concilie van Nicea opge­steld. De tekst is in een later concilie (van Con­stan­ti­no­pel 381) nog wat veran­derd en beves­tigd. Daarom wordt vaak ge­spro­ken van het Credo van Nicea-Con­stan­ti­no­pel.

Doopbelij­denis

De ge­loofs­be­lij­de­nis is al sinds de eerste chris­ten­tijd heel be­lang­rijk geweest. Jezus zelf had zijn apos­te­len uit­ge­stuurd met de opdracht om te dopen “in de naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest” (Mt. 28, 19); voor­af­gaand aan het doopsel bele­den de dopelingen hun geloof in de drieëne God, zoals dat nog steeds gebeurt. Bij een doopsel gebeurt dat in ant­woord op de vragen van de pries­ter of diaken.

Funda­ment

Tijdens de zon­dagse eucha­ris­tie­vie­ring zeggen we samen de hele tekst, maar de structuur is ook dan dui­de­lijk te herkennen: Ik geloof in de Vader... de Zoon... en de heilige Geest. De ge­loofs­be­lij­de­nis is het gemeen­schap­pe­lijk fun­dament voor heel de geloofs­ge­meen­schap. Het is dit jaar 1700 jaar gele­den dat het Concilie van Nicea werd gehou­den en paus Fran­cis­cus hoopt dit jaar deze plaats in het hui­dige Turkije te kunnen bezoeken.

Tweede Vati­caans Concilie

Het is dit jaar zes­tig jaar gele­den dat het Tweede Vati­caans Concilie in 1965 werd af­ge­slo­ten. Oudere gelo­vi­gen hebben deze kerk­ver­ga­de­ring nog mee­ge­maakt. Het leek des­tijds in de ogen van velen vooral om invoe­ring van de volkstaal in de li­tur­gie te gaan, maar dat is eigen­lijk niet juist. Het aller­be­langrijkste punt was de actieve deelname van alle gelo­vi­gen aan de zen­ding van de Kerk. Ook leken­ge­lo­vigen met een baan hebben van Christus zelf de opdracht gekregen om in de wereld en in de Kerk actief te zijn en bij te dragen aan het door­ge­ven van het evan­ge­lie, in woord en daad.

Synodali­teit

Over die actieve deelname van alle gelo­vi­gen aan het leven van de Kerk wordt veel nage­dacht. Steeds wor­den er stappen gezet om de inzichten van het concilie meer te verwer­ke­lijken. De laatste tijd wordt dat gedaan onder de noemer ‘synodali­teit’, in aan­slui­ting bij wat de dog­ma­tische con­sti­tu­tie Lumen Gentium van dit Tweede Vati­caans Concilie daarover heeft gezegd (vooral in de nrs. 12 en 37 van dit do­cu­ment). Dit proces wil alle gelo­vi­gen meer bij de besluit­vor­ming in de Kerk betrekken.

Opbouw

De uit­no­di­ging aan ons is daarbij om stevig gebouwd op het fun­dament van onze ge­loofs­be­lij­de­nis, ons in te zetten voor de opbouw van de Kerk en het door­ge­ven van de bood­schap van het evan­ge­lie, in een­heid en ver­bon­den­heid met paus en bis­schop­pen.

+ Bis­schop Johannes Hendriks