Bisdom Haarlem-Amsterdam










Synoderapport

Opmaat naar de volgende synodebijeenkomst in oktober 2024

gepubliceerd: woensdag, 1 november 2023
foto: rkkerk.nl
Slotmis van de synode met paus Franciscus
Slotmis van de synode met paus Franciscus

Op zater­dag­avond 28 ok­to­ber is na een dag van stemmen het synthese­rap­port van de 16e Algemene Gewone Ver­ga­de­ring van de Bis­schop­pen­synode over Synodali­teit ge­pre­sen­teerd. Over alle paragrafen in het veer­tig pagina’s tellende do­cu­ment werd gestemd. De Neder­landse deel­ne­mer aan de Bis­schop­pen­synode, Mgr. Ted Hoogen­boom, is tevre­den over het eindre­sul­taat. Hij herkent wat er be­spro­ken is goed in de samen­vat­ting en hij beschouwt het do­cu­ment als een bemoe­digende opmaat naar de volgende synode­bij­een­komst in ok­to­ber 2024.

De hulp­bis­schop van het aarts­bis­dom Utrecht zei eer­der al dat het rapport nog wel een ver­taal­slag nodig heeft om er mee ver­der te kunnen in de Neder­landse Kerk­pro­vin­cie en daarover zal ver­der ge­spro­ken wor­den. De tekst is ook bedoeld voor de voor­be­rei­ding op de tweede sessie van deze bis­schop­pen­synode, die in ok­to­ber 2024 wordt gehou­den. Ze biedt daarvoor re­flec­ties en voor­stel­len over on­der­wer­pen als de rol van vrouwen en leken, het ambt van de bis­schop­pen, het pries­ter­schap en het diaconaat, het omzien naar armen en mi­gran­ten, mis­bruik, missie in de digitale omge­ving en oecumene.

Oude en nieuwe oorlogen

Het do­cu­ment van zo’n veer­tig pagina’s is het re­sul­taat van vier weken ver­ga­deren “terwijl zowel oude als nieuwe oorlogen in de wereld hebben gewoed, met dra­ma­tische gevolgen die tal­loze slacht­of­fers treffen”. Het voor­woord van het rapport ver­volgt: “De kreet van de armen weerklonk onder ons, van degenen die ge­dwon­gen wor­den te migreren en van degenen die lij­den onder geweld en de verwoestende gevolgen van klimaat­ver­an­de­ring. We hoor­den hun kreet niet alleen via de media, maar ook via de stemmen van vele aanwe­zigen, die per­soon­lijk betrokken waren bij deze tra­gische gebeur­te­nissen, hetzij via hun families, hetzij via hun volk.”

Op deze en vele andere uit­dagingen heeft de uni­ver­se­le Kerk ge­pro­beerd een ant­woord te bie­den in de in de werk­groepen en in de per­soon­lijke mon­de­linge en schrifte­lijke interventies van de deel­ne­mers. Alles kwam samen in het synthese­rap­port, dat is opge­deeld in een voor­woord en drie delen, en dat het pad volgt voor het werk dat in de tweede sessie in 2024 moet wor­den gedaan.

Het gezicht van een synodale Kerk

Synodali­teit is een eerste stap. Het is een term waar­van de deel­ne­mers aan de synode zelf toe­ge­ven dat het “een term is die veel leden van het volk van God niet kennen en die som­mi­ge mensen ver­war­ring en bezorgd­heid bezorgt” (1 f), waar­on­der de vrees voor een afwij­king van de traditie of juist een gebrek aan moed om te ver­an­de­ren. Maar “synodaal” en “synodali­teit” zijn termen die “spreken van een manier van Kerk-zijn die ge­meen­schap, missie en par­ti­ci­pa­tie integreert”. Ze dui­den dus op een wijze van Kerk-zijn, om verschillen te waar­de­ren en de actieve be­trok­ken­heid van allen te ont­wik­ke­len.

De armen in het centrum

In het rapport is veel aan­dacht voor de armen, die de Kerk vragen om “liefde”, opgevat als “respect, aanvaar­ding en erken­ning” (4 a). Alle gelo­vi­gen en de Kerk wor­den aangespoord om zich zowel in te zetten voor de “open­ba­re veroor­de­ling van het onrecht” dat wordt begaan door in­di­vi­duen, rege­ringen en bedrijven; als tot actieve be­trok­ken­heid bij poli­tiek, vereni­gingen, vakbon­den, volks­be­we­gingen (4 f en 4 g). Tege­lijker­tijd mogen de ge­za­men­lijke in­span­ningen van de Kerk op het gebied van onder­wijs, ge­zond­heids­zorg en sociale bijstand, “zon­der enige dis­cri­mi­na­tie of uit­slui­ting van wie dan ook”, niet wor­den ver­waar­loosd (4 k).

Er is ook aan­dacht voor mi­gran­ten en vluch­te­lingen, “van wie velen de won­den dragen van ontwor­teling, oorlog en geweld”. Zij “wor­den vaak een bron van vernieu­wing en verrij­king voor de ge­meen­schappen die hen verwel­ko­men en een gelegen­heid om directe ban­den aan te gaan met geo­gra­fisch ver weg gelegen kerken” (5 d). Van de Kerk wordt evenveel inzet en zorg verlangd “om zich vastbera­den in te zetten voor het onder­wijs, voor de cultuur van dialoog en ont­moe­ting, voor de bestrij­ding van racisme en vreem­de­lingenhaat, in het bij­zon­der door pas­to­rale vor­ming” (5 p).

Het diaconaat openstellen voor vrouwen?

De verschillen van mening over het openstellen van het diaconaat voor vrouwen wor­den benoemd (9 j): voor som­mi­gen is het “onaanvaard­baar omdat ze het be­schou­wen als een discon­ti­nuï­teit met de traditie”; voor anderen zou het een praktijk van de vroege kerk her­stel­len; weer anderen zien het als “een passend en nood­za­ke­lijk ant­woord op de tekenen van de tijd ... dat zou een weerklank vin­den in de harten van velen die nieuwe energie en vitali­teit zoeken in de Kerk”. De deel­ne­mers aan de Bis­schop­pen­synode vragen om het “theo­lo­gisch en pas­to­raal onder­zoek naar de toegang van vrouwen tot het diaconaat” voort te zetten, gebruikmakend van de re­sul­taten van de speciaal door de paus inge­stelde com­mis­sies, evenals van het theo­lo­gische, his­to­rische en exege­tische onder­zoek dat reeds is uitge­voerd: “Indien moge­lijk”, zeggen zij, “moeten de re­sul­taten van dit onder­zoek wor­den ge­pre­sen­teerd op de volgende zit­ting van de ver­ga­de­ring” (9 n).

Luis­te­ren

Het rapport nodigt uit om te luis­te­ren naar en het be­ge­lei­den van “mensen die zich ge­mar­gi­na­li­seerd of uit­ge­slo­ten voelen van de Kerk van­wege hun huwe­lijks­sta­tus, iden­ti­teit of seksua­li­teit”. “Er was een diep gevoel van liefde, barm­har­tig­heid en mededogen in de Ver­ga­de­ring voor degenen die gekwetst of ver­waar­loosd zijn of zich ver­waar­loosd voelen door de Kerk, die een plek willen om ’thuis’ te noemen waar ze zich veilig kunnen voelen, gehoord en ge­res­pec­teerd kunnen wor­den, zon­der angst om zich ver­oor­deeld te voelen”, zegt het do­cu­ment, terwijl het erop aan­dringt dat “chris­te­nen altijd respect moeten tonen voor de waar­dig­heid van elke persoon” (16 h).

Digitale cultuur

Ten slotte wordt in het synthese­rap­port ge­spro­ken over de digitale omge­ving: “Het is aan ons om de hui­dige cultuur te bereiken op alle plekken waar mensen bete­ke­nis en liefde zoeken, inclusief de plekken die ze betre­den via hun mobiele tele­foons en tablets” (17 cr), reke­ning hou­dend met het feit dat in­ter­net “ook schade en letsel kan veroor­zaken, zoals door intimidatie, desin­for­ma­tie, seksuele uitbui­ting en versla­ving”. Het rapport voegt eraan toe: “Er is een dringende nood­zaak om na te denken over hoe de chris­te­lijke ge­meen­schap ge­zin­nen kan onder­steunen om ervoor te zorgen dat de online ruimte niet alleen veilig is, maar ook gees­te­lijk leven gevend” (17 f).


Gerelateerde nieuwsberichten

dinsdag, 24 september 2024Mgr. Hoogenboom spreekt met de pers Video
dinsdag, 9 juli 2024Instrumentum Laboris Synode 2024
dinsdag, 21 mei 2024‘Luisteren naar wie niemand luistert’
vrijdag, 17 mei 2024Nederlandse synthesedocumenten naar Rome
vrijdag, 17 mei 2024Afsluiting synodale gesprekken
vrijdag, 16 februari 2024Landelijke handreiking voor synodale gesprekken
donderdag, 1 februari 2024Vervolgtraject bisschoppensynode
dinsdag, 31 oktober 2023Verslag synode door Mgr. Hoogenboom Video
woensdag, 18 oktober 2023Blik achter de schermen van de synode Fotoreportage
dinsdag, 10 oktober 2023Together - Op reis voor de oecumene Fotoreportage
donderdag, 21 september 2023‘Hoofdpersoon synode is de Heilige Geest’ Video
donderdag, 21 september 2023‘Zonder gebed geen synode’
donderdag, 22 juni 2023Werkdocument synode 2023-2024
vrijdag, 19 mei 2023Nederlandse vertaling slotdocument Praag
dinsdag, 16 mei 2023Wereldwijd gebed voor synode
woensdag, 19 april 2023Volgende fase Synode over synodaliteit
donderdag, 23 februari 2023Continentale synode in Praag
maandag, 13 februari 2023Continentale synodebijeenkomst Praag
zondag, 5 februari 2023Gedetineerden zijn een voorbeeldige kerk
vrijdag, 3 februari 2023200 Deelnemers synodevergadering Praag



Bisdom Haarlem - Amsterdam • Postbus 1053 • 2001 BB  Haarlem • (023) 511 26 00 • info@bisdomhaarlem-amsterdam.nlDisclaimerDeze website is gerealiseerd door iMoose