Bisschop in de gevangenis (op bezoek)
Mgr. Hendriks en Corine van der Loos, stafmedewerker Caritas brachten vrijdag 14 november een bezoek aan het Justitieel Complex Zaanstad. Daar gingen zij, samen met pastoraal werker Hannah Kuczera, in gesprek met een tiental gedetineerden. “In de gevangenis heb je tijd voor reflectie”, zeiden zij - en dat bleek ook zo te zijn.
Geestelijke verzorging in de inrichting
Het Justitieel Complex Zaanstad herbergt zo’n 1.000 gedetineerden (op drie na allemaal mannen). De meesten zijn moslim, maar naast Joden, boeddhisten, hindoes en humanisten zijn er ongeveer 250 christenen en gelovig-zoekenden die de gebedsdiensten bijwonen. Deze diensten worden geleid door dominees en katholieke geestelijk verzorgers. Het kerkbezoek binnen de muren is dus hoger dan daarbuiten!
Voor de vieringen zijn enkele multifunctionele ruimten beschikbaar die door alle gezindten worden gebruikt en steeds “leeg” moeten worden opgeleverd. De diensten vinden plaats in kleine groepen en hebben een oecumenisch karakter. De heilige communie wordt buiten deze vieringen uitgereikt; voor andere sacramenten wordt een priester gevraagd die de betreffende taal spreekt. Diaken Wim Timmer dient het doopsel toe bij uitzondering. De voorkeur gaat uit naar het doopsel na de detentie, zodat de dopeling deel kan uitmaken van een geloofsgemeenschap.
Het bezoek
De bisschop werd hartelijk ontvangen door de rooms-katholieke pastoraal werkers Brigitte Kerkhof en Hannah Kuczera. Later sloot ook diaken Wim Timmer aan. Zij vormen samen het katholieke pastorale team van JC Zaanstad. Na de lunch, waarbij kennis werd gemaakt met andere geestelijk verzorgers, liepen zij door de lange gangen en beveiligde toegangen naar de ruimte waar het groepsgesprek plaatsvond.
Hondentraining
Na afloop werd nog even gekeken naar de hondentraining. Gedetineerden trainen honden die nog niet voldoende “gedomesticeerd” zijn om bij mensen thuis geplaatst te worden. Door hun training worden de honden nette huisdieren die zich ook buiten de inrichting goed gedragen. Een mooie en zinvolle taak!
Zacheüs als uitgangspunt
Het groepsgesprek nam het evangelie van Zacheüs als uitgangspunt: de kleine, verachte tollenaar die in een boom klom om Jezus te zien. Juist bij hem wilde de Heer te gast zijn, wat in Zacheüs het verlangen wekte om zijn leven een nieuwe wending te geven.
Groepsgesprek
Hierover ontspon zich een waardevol gesprek. Opvallend was dat de gevangenis niet alleen als negatief werd ervaren. De tijd binnen nodigt uit tot reflectie en een nieuw begin. Onderweg naar Zaanstad las de bisschop de spreuk: *“Binnen beginnen om buiten te blijven”* - een uitnodiging om de detentie te gebruiken als voorbereiding op een leven zonder terugval in oude fouten. Dat blijkt echter niet eenvoudig: druk en dreiging van criminelen, en te weinig mogelijkheden om zich aan het oude milieu te onttrekken, maken recidive waarschijnlijker. De toekomst van de gedetineerden verschilt sterk; sommigen zien een (nieuwe) celperiode als onvermijdelijk onderdeel van hun leven. Het viel de bisschop op hoe serieus en betrokken zij met het evangelie omgingen.
Rozenkransen
Van paus Franciscus had de bisschop twee rozenkransen ontvangen. Eén schonk hij aan Hannah Kuczera, de andere aan een gedetineerde als steun op diens weg.
Het was een mooi en inspirerend bezoek.
