Paus Leo XIV

Algemene Au­diën­tie

Woens­dag 18 juni 2025

Catechese­cy­clus
Jubileum 2025. Jezus Christus, onze hoop
II. Het leven van Jezus
De gene­zingen
10 De gene­zing van de verlamde
“Toen Jezus hem daar zag liggen en wist dat hij al lang ziek was, zei Hij tegen hem: 'Wil je gezond wor­den?'”

Beste broe­ders en zusters

Laten we door­gaan met het be­schou­wen van Jezus die geneest. Op een bij­zon­dere manier wil ik u uit­no­di­gen om na te denken over de situaties waarin we ons "geblok­keerd" en vastgelopen voelen in een doodlopende straat. Soms lijkt het inder­daad zinloos om te blijven hopen; we wor­den gelaten en verliezen de drang om te vechten. Deze situatie wordt in de Evangeliën be­schre­ven met het beeld van verlam­ming. Daarom wil ik vandaag stil­staan bij de gene­zing van een verlamde, zoals verhaald in het vijfde hoofd­stuk van het Evan­ge­lie van Sint-Jan (5:1-9).

Jezus gaat naar Jeru­za­lem voor een feest van de Joden. Hij gaat niet meteen naar de Tempel; in plaats daar­van stopt Hij bij een poort, waar de schapen waar­schijn­lijk wer­den gewassen voordat ze als offer wer­den gebracht. Nabij deze poort waren ook veel zieke mensen die, in tegen­stel­ling tot de schapen, wer­den uit­ge­slo­ten van de Tempel omdat ze als onrein wer­den beschouwd! En zo is het Jezus Zelf die naar hen toe komt in hun lij­den. Deze mensen hoopten op een won­der dat hun lot zou kunnen ver­an­de­ren; inder­daad, naast de poort bevond zich een poel, waar­van de wateren als thaumatur­gisch wer­den beschouwd, dat wil zeggen in staat om te genezen: op bepaalde momenten bewoog het water en volgens de opvat­ting van die tijd zou degene die zich als eerste onderdom­pelde, genezen wor­den.

Op deze manier ontstond een soort "oorlog onder de armen": we kunnen ons de trieste scène voor­stel­len van deze zieke mensen die zich vermoeid sleepten om de poel binnen te gaan. Die poel heette Betzatà, wat "huis van barm­har­tig­heid" betekent: het zou een beeld kunnen zijn van de Kerk, waar de zieken en armen samen­ko­men en waar de Heer komt om te genezen en hoop te geven.

Jezus richt zich spe­ci­fiek tot een man die al ongeveer achten­der­tig jaar verlamd is. Te­gen­woor­dig is hij gelaten, omdat het hem nooit lukt om zich in de poel te dompelen wanneer het water beweegt (cf. vers 7). In feite is het vaak teleur­stel­ling wat ons verlamt. We voelen ons ont­moe­digd en riskeren in apathie te ver­val­len.

Jezus stelt de verlamde een vraag die overbo­dig kan lijken: "Wil je gezond wor­den?" (vers 6). In plaats daar­van is het een nood­za­ke­lijke vraag, omdat wanneer iemand jarenlang vastzit, zelfs de wil om te genezen kan vervagen. Soms geven we er de voor­keur aan om in de toestand van ziekte te blijven, waardoor anderen ge­dwon­gen wor­den voor ons te zorgen. Het is soms ook een excuus om niet te beslissen wat we met ons leven willen doen. Jezus brengt deze man echter terug naar zijn meest ware en diepste verlangen.

Inder­daad, deze man ant­woordt op een meer ge­nu­an­ceerde manier op Jezus' vraag, waardoor zijn echte levens­vi­sie wordt ont­huld. Hij zegt aller­eerst dat hij niemand heeft om hem in de poel te dompelen: dus hij is niet schul­dig, maar de anderen die niet voor hem zorgen. Deze hou­ding wordt een voorwendsel om verant­woor­de­lijk­heid te vermij­den. Maar is het echt waar dat hij niemand had om hem te helpen? Hier is het verhel­de­rende ant­woord van Sint-Au­gus­ti­nus: "Wer­ke­lijk had hij een 'mens' nodig voor zijn gene­zing, maar die 'mens' was ook God. ... Hij kwam, toen, de Man die nodig was: waarom zou de gene­zing vertraagd wor­den?" ¹

De verlamde voegt eraan toe dat wanneer hij probeert zich in de poel te dompelen, er altijd iemand is die vóór hem aan­komt. Deze man uit een fatalis­tische levens­vi­sie. We denken dat dingen ons over­ko­men omdat we geen geluk hebben, omdat het lot tegen ons is. Deze man is ont­moe­digd. Hij voelt zich ver­slagen in de strijd van het leven.

In plaats daar­van helpt Jezus hem te ont­dek­ken dat zijn leven ook in zijn eigen han­den ligt. Hij nodigt hem uit om op te staan, zich­zelf te verheffen uit zijn chro­nische situatie, en zijn draag­bed mee te nemen (cf. vers 8). Dat matras is niet om achter te laten of weg te gooien: het ver­te­gen­woor­digt zijn verle­den van ziekte, zijn ge­schie­de­nis. Tot dat moment had het verle­den hem geblok­keerd; het had hem ge­dwon­gen om als een dode te liggen. Nu is het hij die dat matras kan nemen en het overal naartoe kan dragen waar hij wil: hij kan beslissen wat hij met zijn ge­schie­de­nis wil doen! Het gaat erom te lopen, de verant­woor­de­lijk­heid te nemen om te kiezen welke weg te nemen. En dit is dankzij Jezus!

Beste broe­ders en zusters, laten we de Heer vragen om het geschenk van inzicht waar ons leven vastzit. Laten we proberen onze wens om genezen te wor­den uit te spreken. En laten we bid­den voor allen die zich verlamd voelen, die geen uitweg zien. Laten we vragen om terug te keren en te wonen in het Hart van Christus, dat het ware huis van barm­har­tig­heid is!

_________

1) Tractate 17, 7.