Wierookvat

Wierookvat (Thuribulum)

Het wierookvat, ook wel thuribulum genoemd, is een essentieel li­tur­gisch voorwerp in de katho­lieke kerk. Het is een metalen vat, vaak van brons of zilver, waarin wierook wordt gebrand tij­dens de li­tur­gie. Het vat is door­gaans voor­zien van een deksel met gaten, en het wordt aan een ket­ting gehangen zodat het kan wor­den geschud om de rook gelijk­ma­tig te ver­sprei­den. Het gebruik van het wierookvat komt vooral voor tij­dens de Eucha­ris­tie­vie­ring, het zegenen van voorwerpen of bij be­lang­rijke rituelen zoals de pro­ces­sie.

De symboliek van het wierookvat in de katho­lieke traditie is krach­tig: de rook van de wierook wordt gezien als de gebe­den van de gelo­vi­gen die opstijgen naar God, en het dient als een reini­ging van de ruimte en de aanwe­zigen, zodat de hei­lig­heid van de vie­ring wordt bena­drukt.

Scheepje (Navicula)

Het scheepje, of navicula, is een klein vat of bakje dat wordt gebruikt om de wierook­kor­rels in het wierookvat te plaatsen. Dit voorwerp lijkt op een klein, boot­vormig bakje, en het wordt vaak gebruikt door de diaken of een ander li­tur­gisch mede­wer­ker die verant­woor­de­lijk is voor het bran­den van de wierook. Het scheepje wordt ge­woon­lijk gevuld met wierook­kor­rels, die dan met behulp van een lepel in het wierookvat wor­den gelegd.

Het scheepje wordt vaak gemaakt van metaal of hout en is een be­lang­rijk onder­deel van de rituele han­de­lin­gen die gepaard gaan met het bran­den van wierook. Het bena­drukt de zorg­vul­dig­heid en het respect waar­mee de rituelen wor­den uitge­voerd.

Thuriferarius

De thuriferarius is de persoon die verant­woor­de­lijk is voor het dragen van het wierookvat tij­dens de li­tur­gie. Meestal is dit een diaken, maar in som­mi­ge gevallen kan het ook een acoliet of een pries­ter zijn. De thuriferarius zwaait het wierookvat heen en weer, zodat de rook zich gelijk­ma­tig verspreidt over de altaren, de gelo­vi­gen en andere heilige voorwerpen.

De rol van de thuriferarius is een be­lang­rijke li­tur­gische taak, aangezien de persoon niet alleen het wierookvat beheert, maar ook een symbool is van de gebe­den die opstijgen naar God. De bewe­ging van het zwaaien van het vat heeft rituele bete­ke­nis en helpt om de hei­lig­heid van de vie­ring te be­na­druk­ken.

Deze katholieke woordenlijst is nog in ontwikkeling.
Aan de beschrijvingen wordt nog geschaafd.
© Copyright 2025 Bisdom Haarlem-Amsterdam