Volksvroomheid

Volks­vroom­heid (in het Latijn vaak aangeduid als pietas popula­ris) ver­wijst naar de vormen van geloofs­be­le­ving die ontstaan uit het volk zelf, buiten de offi­cië­le li­tur­gie om, maar toch met een diepe ver­bon­den­heid met het katho­lieke geloof.

Kenmerken

• In­for­meel en spon­taan: Het gaat vaak om gebeds­vor­men, devoties en rituelen die niet strikt li­tur­gisch zijn voorge­schre­ven.

• Cultureel verankerd: Volks­vroom­heid is sterk verweven met lokale tradities, taal, muziek en gebruiken.

• Zintuiglijk en concreet: Gebruik van beel­den, pro­ces­sies, kaarsen, relieken, en licha­me­lijke expressie (knielen, pel­gri­meren, enz.).

• Emo­tio­neel en relationeel: Geloof wordt beleefd via hart en gevoel, met sterke ver­bon­den­heid aan Maria, heiligen of Jezus in zijn lij­den.

Voor­beel­den

• Rozen­krans­ge­bed

• Maria- of heiligen­pro­ces­sies (bv. Onze-Lieve-Vrouw van Scherpenheuvel)

• Noveen­ge­beden

• Kruis­weg in de Goede Week

• Bede­vaarten (bv. naar Lourdes of Santiago)

• Ver­ering van heiligen­beel­den in huis

Ker­ke­lijk stand­punt

Volks­vroom­heid werd vroe­ger soms neergekeken als ‘simplis­tisch’ of ‘bijgeloof’, maar sinds Vaticanum II en met pausen zoals Johannes Paulus II en Fran­cis­cus is er hernieuwde waar­de­ring. De kerk ziet volks­vroom­heid als een authen­tieke manier waarop het geloof incultureert en zich verbindt met het dage­lijks leven van gewone gelo­vi­gen.

Paus Fran­cis­cus sprak vaak posi­tief over de "spi­ri­tu­ele wijs­heid van het volk" (la teología del pueblo), waarin volks­vroom­heid een be­lang­rijke rol speelt.

Deze katholieke woordenlijst is nog in ontwikkeling.
Aan de beschrijvingen wordt nog geschaafd.
© Copyright 2025 Bisdom Haarlem-Amsterdam