Syllabus Errorum

De Syllabus Errorum (of "Syllabus van Fouten") is een do­cu­ment dat werd uitge­ge­ven door Paus Pius IX op 8 de­cem­ber 1864. Het is een lijst van 80 "fouten" die de paus veroor­deelt en die betrek­king hebben op ver­schil­lende ideo­lo­gieën en stro­mingen die in die tijd wer­den gezien als bedrei­gingen voor de katho­lieke leer en de maat­schap­pe­lijke orde. Het do­cu­ment werd ge­pre­sen­teerd als een reactie op de opkomst van moderne ideeën die in conflict ston­den met tra­di­tio­nele katho­lieke opvat­tingen.

Hoofd­pun­ten

• Moderne filo­so­fieën: De Syllabus ver­oor­deelde ver­schil­lende moderne filo­so­fieën en ideeën, zoals het ra­tio­na­lis­me, liberalisme, en pantheïsme. Paus Pius IX be­schouw­de deze denkrich­tingen als een bedrei­ging voor het tra­di­tio­nele katho­li­cisme en de maat­schap­pe­lijke orde die de Kerk wilde handhaven.

• Vrij­heid van religie: De Syllabus was sterk gekant tegen de opvat­ting van reli­gi­euze vrij­heid zoals die werd gepromoot door liberale en seculiere bewe­gingen in Europa. De paus wees de idee af dat de staat de vrij­heid moest geven aan in­di­vi­duen om hun religie te kiezen, en verde­digde het idee dat de katho­lieke Kerk de enige ware religie was die door de staat moest wor­den beschermd.

• Schei­dingen van Kerk en Staat: De Syllabus Errorum ver­oor­deelde ook de opvat­ting dat de Kerk ge­schei­den moest wor­den van de staat (laïcisme). Paus Pius IX was van mening dat de Kerk en de staat een nauwe relatie moesten hebben, waarbij de Kerk een centrale rol zou spelen in het maat­schap­pe­lijke en poli­tieke leven.

• Voor­uit­gang en revolutie: De Syllabus stelde dat ideeën die pleitten voor sociale revolutie en voor­uit­gang zon­der respect voor de katho­lieke leer en de Kerk niet geac­cep­teerd kon­den wor­den. Het ver­oor­deelde ook de ideeën van de Franse Revolutie en andere seculiere bewe­gingen die pleitten voor gelijk­heid, vrij­heid en broe­der­schap zon­der reli­gi­euze fun­da­men­ten.

• De rol van de paus: De Syllabus bena­drukte de rol van de paus als de hoogste autori­teit in de Kerk, en ver­oor­deelde het idee dat de paus zijn reli­gi­euze macht niet boven de staats­macht mocht uit­oefe­nen. Het stelde ook dat het gezag van de paus niet onder­ge­schikt was aan de wet­ge­ving van de staat.

Context en impact

De Syllabus Errorum werd in een tijd van grote maat­schap­pe­lijke en poli­tieke ver­an­de­ringen ge­pre­sen­teerd, vooral in Europa, waar de Ver­lich­ting, de Franse Revolutie, en de opkomst van liberale en nationalis­tische bewe­gingen het tra­di­tio­nele gezag van de Kerk uitdaag­den. Het do­cu­ment was een reactie op deze ont­wik­ke­lingen en ver­te­gen­woor­digde een vastbera­den stand­punt van de Kerk tegen de moderni­teit en de opko­men­de seculiere ideo­lo­gieën.

Het do­cu­ment zelf werd geen dog­ma­tisch leer­stuk van de Kerk, maar het had een grote invloed op de katho­lieke bena­dering van de moderne wereld en werd in de daarop­volgende decennia vaak aan­ge­haald door con­ser­va­tieve katho­lieken die zich ver­zet­ten tegen de ver­an­de­ringen in de samen­le­ving. De Syllabus Errorum wordt vaak gezien als een reactie tegen de modernis­tische bewe­gingen die de autori­teit van de Kerk en haar leer in twijfel trokken.

Bete­ke­nis voor de Kerk

De Syllabus Errorum bena­drukte het contrast tussen de katho­lieke leer en de nieuwe, seculiere ideeën van de 19e eeuw. Het werd echter ook bekritiseerd door som­mi­gen binnen de Kerk als te rigide, vooral in het licht van de latere ont­wik­ke­lingen, zoals het Vaticanum I-concilie (1869-1870), dat bepaalde dogma's, zoals de onfeil­baar­heid van de paus, verklaarde.

Het do­cu­ment was een dui­de­lijke ver­kla­ring van de pau­se­lijke autori­teit en een poging om de katho­lieke kerk te be­scher­men tegen invloe­den van buitenaf, maar het werd door de moderne wereld vaak als een obstakel voor voor­uit­gang beschouwd.

Deze katholieke woordenlijst is nog in ontwikkeling.
Aan de beschrijvingen wordt nog geschaafd.
© Copyright 2025 Bisdom Haarlem-Amsterdam