Septuagesima

In de katho­lieke context ver­wijst "Septuagesima" naar de derde zon­dag vóór het begin van de Vasten­tijd in de tra­di­tio­nele li­tur­gische kalen­der. Het woord komt uit het Latijn, waar septuagesima "zeven­tigste" betekent (afgeleid van septuaginta, zeven­tig). Het mar­keert een moment ongeveer zeven­tig dagen vóór Pasen en dient als de start van een voor­be­rei­dings­pe­riode op de Vasten­tijd.
Bete­ke­nis in de li­tur­gie

Septuagesima Sunday (Zondag Septuagesima):

Dit is de eerste van drie zon­da­gen die in de tra­di­tio­nele katho­lieke kalen­der de overgang naar de Vasten­tijd inlui­den. Deze zon­da­gen zijn:

• Septuagesima (ca. 70 dagen voor Pasen),
• Sexagesima (ca. 60 dagen voor Pasen),
• Quinquagesima (ca. 50 dagen voor Pasen).

De naam "zeven­tigste" is sym­bo­li­sch en geen exacte telling; het geeft aan dat het een vroege voor­be­rei­ding is op de veer­tig dagen van de Vasten­tijd die beginnen op Aswoens­dag. Septuagesima introdu­ceert een meer ingetogen toon in de li­tur­gie als opmaat naar de boete­tijd.

Thema­tiek

De nadruk op Septuagesima ligt vaak op de ver­gan­ke­lijk­heid van het leven, zonde, en de nood­zaak van beke­ring. Een tra­di­tio­nele lezing kan bij­voor­beeld Genesis 3 (de zondeval) omvatten, wat de men­se­lijke behoefte aan verlos­sing onder­streept. In de Tri­den­tijnse ritus wordt vanaf Septuagesima het "Alleluia" weg­ge­la­ten uit de li­tur­gie, en de pries­ter draagt paarse gewa­den, wat de overgang naar een tijd van boete sym­bo­li­seert.

Plaats op de kalen­der

Septuagesima valt drie zon­da­gen vóór Aswoens­dag en is daar­mee het begin van een voor­be­rei­dingsfase die soms de "Voorvasten" wordt genoemd. Het is een brug tussen de vreug­de­volle tijd na Kerst­mis (of Epifanie) en de sobere Vasten­tijd. Na Septuagesima volgen Sexagesima en Quinquagesima, voordat de Vasten­tijd offi­cieel begint.

Deze katholieke woordenlijst is nog in ontwikkeling.
Aan de beschrijvingen wordt nog geschaafd.
© Copyright 2025 Bisdom Haarlem-Amsterdam