Quadragesimo Anno

Quadragesimo Anno ("In het veer­tigste jaar") is een pau­se­lijke en­cy­cliek van Paus Pius XI, ge­pu­bli­ceerd op 15 mei 1931. De en­cy­cliek werd ge­schre­ven ter her­den­king van Rerum Novarum (1891) en gaat dieper in op de katho­lieke sociale leer in de context van de econo­mische crisis van de jaren '30 en de opkomst van totalitaire regimes.

Hoofd­pun­ten

1. Uitbrei­ding van de katho­lieke sociale leer

   • Beves­tigt en verdiept de principes van Rerum Novarum.

   • Bena­drukt de sociale verant­woor­de­lijk­heid van werk­ge­vers en werknemers.

2. Corporatisme als alterna­tief voor kapitalisme en so­cia­lis­me

   • Pius XI pleit voor een corporatieve orde­ning van de economie, waarin werk­ge­vers en werknemers samen­wer­ken in beroeps­groepen (corporaties) om con­flic­ten te vermij­den.

   • Hij verwerpt zowel het ongebreidelde kapitalisme als het radicale so­cia­lis­me en communisme.

3. Recht­vaar­dig loon en eigendom

   • Arbei­ders hebben recht op een recht­vaar­dig loon dat een gezin kan onder­hou­den.

   • Privé-eigendom blijft be­lang­rijk, maar moet sociaal verant­woord wor­den gebruikt.

4. Kritiek op totalitaire staten

   • De en­cy­cliek waar­schuwt voor de gevaren van zowel het communisme in de Sovjet-Unie als het opko­men­de fascisme.

   • De paus veroor­deelt het mis­bruik van staats­macht en pleit voor sub­si­dia­ri­teit: de staat mag alleen ingrijpen waar nodig, en kleinere ge­meen­schappen moeten zoveel moge­lijk zelf­stan­dig blijven.

Gevolgen

• Had veel invloed op de katho­lieke sociale leer en op christendemocra­tische poli­tieke partijen.

• Beïn­vloedde econo­mische en sociale her­vor­mingen in katho­lieke lan­den.

• Gaf een alterna­tief voor zowel het kapitalisme als het marxisme in een tijd van econo­mische crisis.

Quadragesimo Anno blijft een be­lang­rijk do­cu­ment over de rol van de Kerk in economie en sociale recht­vaar­dig­heid.

Deze katholieke woordenlijst is nog in ontwikkeling.
Aan de beschrijvingen wordt nog geschaafd.
© Copyright 2025 Bisdom Haarlem-Amsterdam