Proto-presbyter

Een proto-presbyter (of in het Grieks: protopresbyteros) is een ereti­tel voor een pries­ter van hoge rang of seniori­teit, vooral in de Oosters-Ortho­doxe en Oosters-Katho­lieke kerken. De term betekent let­ter­lijk "eerste pries­ter" of "oudste pries­ter".

Inhoud en functie

• Geen bis­schop, maar een pries­ter met bij­zon­dere eer of verant­woor­de­lijk­heid.

• Vaak toegekend aan oudere of ver­dienste­lijke pries­ters, bij­voor­beeld:

  • de langst dienende pries­ter in een bisdom;

  • een pries­ter met bij­zon­dere li­tur­gische of bestuurs­func­ties;

  • een ere­func­tie binnen een ka­the­draal- of klooster­kerk.

• In som­mi­ge kerken heeft de proto-presbyter ook juri­dische of bestuur­lijke bevoegd­he­den, zoals het voorzitten van ver­ga­de­ringen van pries­ters of het ver­te­gen­woor­digen van de clerus.

In de Latijnse (Rooms-Katho­lieke) Kerk

De titel proto-presbyter wordt niet offi­cieel gebruikt, maar er zijn analoge termen:

• De oudste pries­ter in een ge­meen­schap of kapit­tel kan soms sym­bo­li­sch die rol vervullen.

• Binnen het College van Kar­di­na­len bestaat wel een verge­lijk­ba­re titel:

  • Cardinalis proto-presbyter: de oudste (in benoe­mingsdatum) van de kar­di­naal-pries­ters. Hij heeft bepaalde ceremoniële rollen bij pausverkie­zingen of begrafenissen.

Samen­ge­vat

Proto-presbyter is een oosterse, ceremoniële titel voor een eerbied­waar­dige pries­ter, en komt functioneel het dichtst in de buurt van een ere-deken of kroon­jaar-pries­ter in de Latijnse traditie.

Deze katholieke woordenlijst is nog in ontwikkeling.
Aan de beschrijvingen wordt nog geschaafd.
© Copyright 2025 Bisdom Haarlem-Amsterdam