Ornaat

In katho­lieke context ver­wijst het woord ornaat naar het volle­dige li­tur­gische gewaad dat een pries­ter (of bis­schop) draagt tij­dens H.Mis.

Wat zit er in een ornaat?

Een volle­dig ornaat bestaat door­gaans uit:

• Albe - een lange, witte ondertuniek

• Cingel - een touwriem om de albe vast te bin­den

• Stola - een lange smalle sjaal­vormige band (symbool van het pries­ter­lijk ambt)

• Kazuivel - het bovenkleed, vaak rijk versierd, in de li­tur­gische kleur van de dag

• (Eventueel ook een manipel)

Bij bis­schop­pen kunnen daar nog ele­menten bij­ko­men zoals de mijter, borst­kruis, her­dersstaf en ring.

Gildes en het ornaat

In katho­lieke tradities, vooral in Neder­land, België en delen van Duits­land, speel­den ker­ke­lijke of schutters­gildes een be­lang­rijke rol bij pro­ces­sies, vie­rin­gen en feest­da­gen. Gildele­den, vaak leken, droegen daarbij ook een eigen ceremonieel ornaat of uniform dat hun functie of rang binnen het gilde weergaf.

• Deze gilde-ornaten kon­den bestaan uit man­tels, sjerpen, hoe­den of vaandels, vaak in kleuren die hoor­den bij hun patroon­hei­lige.

• Tijdens fees­te­lij­ke missen of pro­ces­sies tra­den gildes soms op als erewacht rond het altaar of bij het dragen van het Aller­hei­ligste.

• In som­mi­ge gevallen schonken gildes ook ornaten aan pa­ro­chies, vaak rijk geborduurd en met het wapen of symbool van het gilde.

Zo kreeg het li­tur­gisch ornaat ook een sociaal-culturele bete­ke­nis, als teken van ver­bon­den­heid tussen kerk en ge­meen­schap.

Deze katholieke woordenlijst is nog in ontwikkeling.
Aan de beschrijvingen wordt nog geschaafd.
© Copyright 2025 Bisdom Haarlem-Amsterdam