Ordinarium en Proprium
In de katholieke liturgie zijn Ordinarium en Proprium twee categorieën van gebeden en gezangen in de mis.
Ordinarium
Het Ordinarium Missae verwijst naar de vaste onderdelen van de mis die bij elke viering terugkeren, ongeacht de dag of liturgische tijd. Dit zijn:
-
Kyrie - "Heer, ontferm U" (Kyrie eleison).
-
Gloria - "Eer aan God in de hoogste hemel" (Gloria in excelsis Deo), weggelaten in de advents- en vastentijd.
-
Credo - De geloofsbelijdenis (Credo in unum Deum).
-
Sanctus & Benedictus - "Heilig, heilig, heilig" en "Gezegend Hij die komt".
-
Agnus Dei - "Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wereld".
Deze gebeden worden in elke mis gebruikt en zijn vaak op muziek gezet door componisten zoals Palestrina, Mozart en Bach.
Proprium
Het Proprium Missae verwijst naar de variabele gebeden en gezangen die veranderen afhankelijk van de liturgische kalender (zoals feestdagen, hoogfeesten en heiligenvereringen). De belangrijkste onderdelen zijn:
-
Introitus - De openingszang.
-
Graduale of Responsorium - Het antwoordlied tussen de lezingen.
-
Alleluia of Tractus - Voor de evangelielezing (in de vastentijd wordt Alleluia vervangen door het Tractus).
-
Offertorium - De zang bij de offerande.
-
Communio - De zang bij de communie.
Terwijl het Ordinarium de vaste structuur van de mis vormt, zorgt het Proprium voor variatie en afstemming op de liturgische periode of gelegenheid.
Deze katholieke woordenlijst is nog in ontwikkeling.
Aan de beschrijvingen wordt nog geschaafd.
© Copyright 2025 Bisdom Haarlem-Amsterdam