Oranta

foto: Public Domain

Oranta van Kiev

De Oranta (ook: Orans of Maria Oranta) is een oud type Maria-icoon of voor­stel­ling waarin Maria wordt afge­beeld in de gebeds­hou­ding, met opge­he­ven han­den, staand en fron­taal gericht naar de kijker.

Herkomst van de naam

• "Oranta" komt van het Latijnse orare = bid­den.

• De "Orans-hou­ding" was al in de vroege chris­te­lijke kunst een gebruike­lijke gebeds­hou­ding: armen zij­waarts opge­he­ven, handpalmen naar boven.

Kenmerken

Varianten

1. Zuivere Oranta
   Maria met opge­he­ven han­den, zon­der kind. Bekend voor­beeld:
   • Oranta van Kiev (11e eeuw, Mozaïek in de Sofia­kathe­draal in Kiev).
2. Platytera (Grieks: "Meer omvattend dan de hemelen")
   Maria in Orans-hou­ding, maar met het Christus­kind in een me­dail­lon op haar borst - een ver­wij­zing naar de incarnatie.
   Dit type komt vaak voor in de apsis van oosters-ortho­doxe kerken.

Theo­lo­gische bete­ke­nis

• Maria als Voor­spreek­ster: zij bidt voor de mens­heid, als mid­de­la­res tussen God en de mensen.

• Zij staat symbool voor de Kerk zelf, die bidt tot God.
• In som­mi­ge Byzan­tijnse teksten wordt gezegd: "De Oranta houdt de hemel open met haar gebed."

Deze katholieke woordenlijst is nog in ontwikkeling.
Aan de beschrijvingen wordt nog geschaafd.
© Copyright 2025 Bisdom Haarlem-Amsterdam