Oksaal

Een oksaal is een verhoogde galerij in een kerk­ge­bouw, vaak geplaatst boven de hoofd­in­gang of in het transept. Dit architecto­nische ele­ment had door de eeuwen heen ver­schil­lende functies en werd vooral in gotische en barokke kerken toegepast.

Functies van een oksaal

1. Orgelgalerij - In veel kerken bevindt zich op het oksaal een pijporgel, dat werd gebruikt voor de be­ge­lei­ding van de li­tur­gie. Dit wordt ook wel een orgeloksaal genoemd.
2. Kooroksaal - In som­mi­ge gevallen bood het oksaal ruimte aan een zang­koor, zodat de zan­gers van bovenaf kon­den bijdragen aan de mis.
3. Afge­schei­den ruimte - In de mid­del­eeuwen werd het oksaal soms gebruikt om de adel of gees­te­lijk­heid een eigen plek te geven, ge­schei­den van de gewone kerk­gan­gers.
4. Li­tur­gische afschei­ding - In oudere kerken fun­geerde het oksaal soms als een schei­dingswand tussen het schip en het pries­ter­koor, waardoor de heilige ruimte werd afgeschermd van de leken. Dit type oksaal, vaak rijke­lijk versierd met beel­den en houtsnij­werk, kwam vooral voor in gotische ka­the­dralen.

In de renaissance en barok raakte het oksaal als afschei­ding tussen koor en schip in onbruik, maar het orgeloksaal bleef een veelvoor­ko­mend ele­ment in kerken. Te­gen­woor­dig zijn oksalen vaak nog te zien in his­to­rische kerken en ka­the­dralen, waar ze een be­lang­rijk onder­deel van de architectuur en akoes­tiek vormen.

Deze katholieke woordenlijst is nog in ontwikkeling.
Aan de beschrijvingen wordt nog geschaafd.
© Copyright 2025 Bisdom Haarlem-Amsterdam