Pastoraal Concilie Noordwijkerhout

Het Pas­to­raal Concilie van Noordwijkerhout (1966-1970) was een bij­een­komst binnen de Neder­landse Rooms-Katho­lieke Kerk, bedoeld om de her­vor­mingen van het Tweede Vati­caans Concilie (1962-1965) te vertalen naar de Neder­landse context.

Het concilie vond plaats in het voor­ma­lige klein­semi­narie Leeuwenhorst in Noordwijkerhout (klein Zuid-Hollands dorpje in de kust­regio tussen Haar­lem en Leiden) en werd geleid door kar­di­naal Bernardus Alfrink, met onder­steu­ning van het Pas­to­raal Instituut van de Neder­landse Kerk­pro­vin­cie (PINK).

Doel en opzet

Het concilie had als doel om de rol van leken binnen de Kerk te ver­ster­ken en actuele maat­schap­pe­lijke thema's te bespreken, zoals seculari­sa­tie, de rol van vrouwen, huwe­lijk en gezin, en het pries­terceli­baat. Er wer­den 15 studie­com­mis­sies opgericht die ontwerp­rap­porten opstel­den over diverse on­der­wer­pen. Ver­vol­gens von­den tussen januari 1968 en april 1970 zes plenaire zit­tingen plaats, waarbij ongeveer 150 stem­gerech­tigde deel­ne­mers betrokken waren, waar­on­der bis­schop­pen, ver­te­gen­woor­digers uit bis­dom­men, reli­gi­euzen en door het epis­co­paat aangewezen personen.

Controverses en gevolgen

Een van de meest be­spro­ken on­der­wer­pen was het voorstel om het verplichte celi­baat voor pries­ters af te schaffen. Hoewel dit voorstel werd aan­ge­no­men door het concilie, leidde het tot span­ningen met het Vati­caan. Paus Paulus VI verwierp het voorstel en bekritiseerde de Neder­landse Kerk­pro­vin­cie voor haar afwijkende stand­pun­ten. Deze span­ningen droegen bij aan de polari­sa­tie binnen de Neder­landse Kerk en leid­den uit­ein­delijk tot de Bij­zon­dere Synode van de Bis­schop­pen van Neder­land in 1980, waarin ge­pro­beerd werd de een­heid binnen de Kerk te her­stel­len.

Bij­zon­dere Synode van 1980

De Neder­landse bis­schop­pen wer­den in 1980 door paus Johannes Paulus II bijeen ge­roe­pen in Rome om de koers van de Kerk in Neder­land te herover­we­gen. Tijdens die Bij­zon­dere Synode namen de bis­schop­pen afstand van de koers van het Pas­to­raal Concilie, waar­mee ze de uit­kom­sten ervan feite­lijk verwierpen.

Bete­ke­nis

Het Pas­to­raal Concilie van Noordwijkerhout wordt gezien als een poging om de Neder­landse Katho­lieke Kerk te moderniseren. Hoewel het concilie als mislukt moet wor­den beschouwd, mar­keert het een be­lang­rijk moment in de ge­schie­de­nis van het Neder­landse katho­li­cisme, waarin ge­pro­beerd werd om traditie en vernieu­wing met elkaar te verzoenen.

Deze katholieke woordenlijst is nog in ontwikkeling.
Aan de beschrijvingen wordt nog geschaafd.
© Copyright 2025 Bisdom Haarlem-Amsterdam