Motet

Een motet is een meerstemmig reli­gi­eus muziek­stuk dat a capella of met instru­mentale be­ge­lei­ding wordt gezon­gen, meestal op een Latijnse of Bijbelse tekst. In de katho­lieke kerk wordt het motet vaak gebruikt tij­dens de mis of andere li­tur­gische vie­rin­gen, zoals vespers of pro­ces­sies.

Kenmerken van een motet

• Meerstemmig­heid: Vaak voor een koor, soms met solisten.
• Reli­gi­euze tekst: Gebaseerd op Bijbel­tek­sten, psalmen of ker­ke­lijke gebe­den.
• Vrije com­po­si­tie­vorm: In tegen­stel­ling tot de mis, die vaste delen heeft (Kyrie, Gloria, etc.), heeft een motet geen vast­ge­legde structuur.
• Latijnse tekst (oor­spron­ke­lijk): In de renaissance vooral in het Latijn, later ook in volkstalen.

Ge­schie­de­nis van het motet in de katho­lieke kerk

• Mid­del­eeuwen: Ontstaan als een polyfone uitbrei­ding van gre­go­ri­aanse gezangen.
• Renaissance: Groot­mees­ters zoals Palestrina, Josquin des Prez en Victoria componeer­den motetten voor li­tur­gische vie­rin­gen.
• Barok­pe­riode: Meer instru­mentale be­ge­lei­ding, zoals bij Bach en Händel (hoewel zij pro­tes­tants waren, schreven ze ook Latijnse motetten).
• Moderne tijd: Com­po­nisten zoals Duruflé en Messiaen schreven eigen­tijdse motetten, soms met orgel­be­ge­lei­ding.

Voor­beel­den van beroemde katho­lieke motetten

• "Ave Maria" - Josquin des Prez
• "Sicut cervus" - Palestrina
• "O Magnum Mysterium" - Victoria
• "Exsultate, Jubilate" - Mozart (tech­nisch een motet, hoewel bijna als solocantate ge­schre­ven)

Motetten wor­den vaak gezon­gen als communie­lied, tij­dens de offertorie of bij vespers. In som­mi­ge kerken wor­den ze ook tij­dens concerten uitge­voerd van­wege hun schoon­heid en com­ple­xi­teit.

Deze katholieke woordenlijst is nog in ontwikkeling.
Aan de beschrijvingen wordt nog geschaafd.
© Copyright 2025 Bisdom Haarlem-Amsterdam