Monstrans

foto: Wim Koopman

Een monstrans is een kost­baar li­tur­gisch voorwerp in de Katho­lieke Kerk, bedoeld om de geconsa­creerde hostie zicht­baar te tonen aan gelo­vi­gen. Het woord "monstrans" komt van het Latijnse monstrare, wat "tonen" of "laten zien" betekent.

Gebruik

De monstrans wordt vooral gebruikt tij­dens:

• Eucha­ris­ti­sche aanbid­ding: gelo­vi­gen bid­den en aanbid­den de aanwe­zig­heid van Christus in de geconsa­creerde hostie.

• Sacra­ments­pro­ces­sies: de hostie wordt in een plech­tige pro­ces­sie door straten gedragen, vaak met zang en gebed.

• Bene­dic­tie (ze­ge­ning): een pries­ter zegent de gelo­vi­gen met de monstrans waarin de hostie is geplaatst.

Uiter­lijk en symboliek

Een monstrans is meestal gemaakt van goud of verguld zilver en heeft een stralen­krans rond het centrale venster, waar de hostie wordt geplaatst in een klein hou­dertje, de lunula.

• De stralen sym­bo­li­seren Christus als het Licht van de wereld.

• Vaak is er een kruis of een beeld van Christus op de top.

• Som­mi­ge monstransen zijn rijk versierd met edel­ste­nen of reliëfs van heiligen.

Ge­schie­de­nis

De monstrans werd in de mid­del­eeuwen ont­wik­keld, vooral na de invoe­ring van het feest van Sacra­ments­dag (Corpus Christi) in de 13e eeuw. Sindsdien is het een be­lang­rijk symbool van eucha­ris­ti­sche devotie ge­ble­ven.

Deze katholieke woordenlijst is nog in ontwikkeling.
Aan de beschrijvingen wordt nog geschaafd.
© Copyright 2025 Bisdom Haarlem-Amsterdam