Liturgische kleding

In de Katho­lieke Kerk dragen gees­te­lij­ken en mis­die­naars spe­ci­fie­ke li­tur­gische kle­ding tij­dens ere­diensten. Elk gewaad heeft een sym­bo­li­sche bete­ke­nis en wordt gedragen volgens de li­tur­gische rang en gelegen­heid.

Basis­ge­wa­den (voor alle li­tur­gische be­die­naren)

• Albe - Lang wit gewaad, symbool van rein­heid en doopsel.
• Cingel of Singel - Koord om de middel, ver­wijst naar kuis­heid en zelfbeheer­sing.
• Stola - Smalle sjaal­vormige band, symbool van pries­ter­lijk gezag.
• Amict - Een amict is een recht­hoekig stuk wit linnen met twee linten, dat door de pries­ter of diaken om de sch­ou­ders en nek wordt gedragen onder de albe.
• Manipel - Over de linkerarm gedragen doekje in de li­tur­gische kleur van de dag.

Gewa­den van de pries­ter

• Kazuifel - Buitenste gewaad, gedragen bij de mis, in de li­tur­gische kleur van de dag.
• Koor­man­tel of Toog - Lange man­tel die gedragen wordt over de kazuivel.
• Schou­dervelum - De doek of sjaal die de pries­ter gebruikt bij het oppakken van de monstrans.
• Biretta - Hoofddeksel (vroe­ger gebruike­lijk).
• Bonnet - Rond zacht hoofddeksel; be­schei­dener dan een biretta

Gewa­den van de diaken

• Dalma­tiek - Soort kazuifel met korte mouwen, gedragen door diakens.
• Stola schuin over de sch­ou­der - Verschil met de pries­terstola (die over beide sch­ou­ders hangt).

Gewa­den van de bis­schop

• Mijter - Hoge bis­schopsmuts, symbool van gezag.
• Zuchetto - het hoofddeksel wanneer hij niet zijn mijter draagt. Het heeft wat weg van een Joods keppeltje.
• Pallium - Smalle wollen band, alleen gedragen door de paus en aarts­bis­schoppen.
• Cappa magna - Lange ceremoniële man­tel, vroe­ger vaak gedragen.

Gewa­den van de paus

• Witte soutane - Alleen de paus draagt wit als dage­lijkse kle­ding.
• Tiara - De pau­se­lijke tiara (triregnum) is een driedelige kroon die eeuwen­lang werd gebruikt bij de kro­ning van pausen.

Gewa­den van mis­die­naars en acolieten

• Superplie - Wit hemd met wijde mouwen, gedragen over een soutane.
• Soutane (zwart of rood) - Onderkleed voor mis­die­naars en lagere gees­te­lijk­heid.

Para­menten

Para­ment is de term voor li­tur­gische kle­ding of stoffen die wor­den gebruikt in de kerk, zoals altardoeken, kazuifels, stola's, en andere gewa­den die tij­dens de ere­diensten wor­den gedragen of gebruikt. Para­menten zijn vaak versierd met reli­gi­euze symbolen en wor­den meestal aan­ge­past aan het ker­ke­lijk seizoen (zoals Paas- of Adventskleuren).

Deze katholieke woordenlijst is nog in ontwikkeling.
Aan de beschrijvingen wordt nog geschaafd.
© Copyright 2025 Bisdom Haarlem-Amsterdam