Koster

Een koster is een persoon die verant­woor­de­lijk is voor het on­der­houd en het beheer van een kerk­ge­bouw en de bijbe­ho­rende voor­zie­ningen. In de katho­lieke kerk (en in andere chris­te­lijke tradities) heeft de koster een be­lang­rijke rol in het zorgen voor de prak­tische zaken rondom de ere­diensten en andere ac­ti­vi­teiten in de kerk.

De taken van de koster kunnen variëren af­han­ke­lijk van de grootte van de kerk en de spe­ci­fie­ke behoeften van de pa­ro­chie, maar de be­lang­rijk­ste verant­woor­de­lijk­he­den zijn:

Taken van een Koster

1. On­der­houd van de kerk: De koster zorgt voor het schoon­ma­ken en onder­hou­den van het kerk­ge­bouw, inclusief het interieur (bij­voor­beeld het altaar, de banken, de kaarsenstan­daards) en de buiten­kant (bij­voor­beeld de tuin of de toegangspoort). Dit kan ook het schoon­ma­ken van de li­tur­gische voorwerpen zoals kelken, monstransen en andere heilige items omvatten.

2. Voor­be­rei­den van de ere­diensten: De koster bereidt de kerk voor op de vie­rin­gen, zoals de Heilige Mis, door bij­voor­beeld de altar in te richten, kaarsen aan te steken, het lezen van de lezingen te regelen, het klaar­zet­ten van de li­tur­gische boeken en gewa­den, en ervoor te zorgen dat alles klaar is voor de pries­ter en de andere be­die­naren.

3. Beheer van ker­ke­lijke voorwerpen: De koster is vaak verant­woor­de­lijk voor de zorg en opslag van li­tur­gische voorwerpen zoals bijbels, kaarsen, gewa­den, en het sacra­menteel ma­te­ri­aal. Hij of zij zorgt ervoor dat alles op zijn plaats is en klaar voor gebruik.

4. Leiding over vrij­wil­li­gers: In som­mi­ge gevallen houdt de koster toe­zicht op andere vrij­wil­li­gers die helpen bij de taken in de kerk, zoals het ont­van­gen van bezoekers, het helpen bij de mis of het or­ga­ni­se­ren van eve­ne­menten.

5. Verant­woor­de­lijk­heid voor de kerkkist: De koster kan ook betrokken zijn bij het verzamelen en beheren van de in­kom­sten van de kerk, bij­voor­beeld door het innen van de collecte tij­dens de mis.

6. Gast­vrij­heid en onder­steu­ning van de ge­meen­schap: De koster speelt vaak een rol in het verwel­ko­men van bezoekers, het geven van in­for­ma­tie over de kerk of het onder­steunen van pa­ro­chi­anen bij hun spi­ri­tu­ele behoeften.

Functie in de Li­tur­gie

De koster heeft ook een rol in de li­tur­gische aspecten van de ere­dienst, zoals het be­ge­lei­den van de gelo­vi­gen bij het zingen van hymnen, het lui­den van de kerk­klok­ken, en soms het be­ge­lei­den van pro­ces­sies. In som­mi­ge kerken heeft de koster een meer li­tur­gische rol, bij­voor­beeld als assis­tent van de pries­ter of diaken tij­dens de Heilige Mis.

His­to­rische en Culturele Context

De functie van de koster is al eeuwen­oud en komt in veel chris­te­lijke tradities voor. In som­mi­ge gevallen had de koster in het verle­den ook de taak om de gebe­den of kerk­diensten te lei­den in kleinere ge­meen­schappen. In moderne tij­den is de rol vaak meer admi­ni­stra­tief en or­ga­ni­sa­torisch gewor­den, met de nadruk op het on­der­houd en de logis­tiek rondom de ker­ke­lijke ac­ti­vi­teiten.

Deze katholieke woordenlijst is nog in ontwikkeling.
Aan de beschrijvingen wordt nog geschaafd.
© Copyright 2025 Bisdom Haarlem-Amsterdam