Koormantel

Een koor­man­tel (Latijn: cappa, ook wel cappa magna in uit­ge­breide vorm) is een wijd, mouwloos li­tur­gisch gewaad dat als een man­tel over de sch­ou­ders wordt gedragen en vooraan wordt gesloten met een band of gesp. Het wordt vooral gedragen bij niet-eucha­ris­ti­sche vie­rin­gen, zoals vespers, pro­ces­sies of begrafenissen.

Kenmerken

• Lang, vloerlang gewaad, meestal met kap (die vaak sym­bo­li­sch is en niet echt gebruikt wordt).

• Wordt niet gedragen tij­dens de mis, dus niet in plaats van de kazuivel of dal­ma­tiek.

• Dient eer­der als ceremonieel gewaad voor bij­zon­dere gelegen­he­den.

Wie draagt de koor­man­tel?

• Pries­ters, diakens, bis­schop­pen en koorgees­te­lij­ken, af­han­ke­lijk van de gelegen­heid.

• Ook kanun­niken dragen vaak een koor­man­tel tij­dens het koor­ge­bed.

• In som­mi­ge orden of ka­the­dralen is het deel van het offi­cië­le koorgewaad.

Li­tur­gisch gebruik

• Bij getij­den­ge­bed (zoals lau­den en vespers), vooral in ka­the­drale of klooster­lijke context.

• Bij pro­ces­sies, zoals op Sacra­ments­dag of Aller­zie­len.

• Bij bepaalde ze­ge­ningen of li­tur­gieën van het woord zon­der eucha­ris­tie.

Ma­te­ri­aal en kleur

• Rijk versierd met borduursel of symbolen, soms met een gekleurde voe­ring.

• De kleur volgt vaak de li­tur­gische kleur van de dag, maar in som­mi­ge contexten (zoals een kapit­tel) is de kleur tra­di­tio­neel vast.

Deze katholieke woordenlijst is nog in ontwikkeling.
Aan de beschrijvingen wordt nog geschaafd.
© Copyright 2025 Bisdom Haarlem-Amsterdam