Kerststal

Een kerst­stal (of kerst­groep) is een weergave van de geboorte van Jezus Christus, meestal in de vorm van een diorama of beel­den­groep, die wordt opge­steld in kerken, huizen en open­ba­re plaatsen tij­dens de kerst­pe­riode. De kerst­stal herinnert de gelo­vi­gen aan de kribbe waar Jezus werd geboren, zoals be­schre­ven in het Evan­ge­lie van Lucas en Matteüs. Het is een visuele repre­sen­ta­tie van het kerst­ver­haal en wordt vaak gebruikt als onder­deel van kerst­vie­ringen.

De ele­menten van een tra­di­tio­nele kerst­stal

1. Jezus in de kribbe: Het centraal figuur is de pas­ge­bo­ren Jezus, meestal afge­beeld als een baby in een kribbe (een voe­derbak voor dieren), wat de be­schei­den omstan­dig­he­den van zijn geboorte bena­drukt.
2. Maria en Jozef: Maria, de moe­der van Jezus, en Jozef, haar echt­ge­noot, wor­den meestal afge­beeld als de eerste aan­beden van het kind.
3. Engelen: Engelen wor­den vaak afge­beeld, die het nieuws van de geboorte van Jezus aan de her­ders ver­kon­di­gen, wat een symbool is van de hemelse vreugde over de geboorte van de Ver­los­ser.
4. Herders: De her­ders uit het evan­ge­lie die het kind Jezus komen aanbid­den, zijn een be­lang­rijk ele­ment van de kerst­stal, die de armoede en nede­rig­heid van de geboorte be­na­druk­ken.
5. Drie Wijzen: De drie wijzen uit het oosten (of koningen), die hun geschenken van goud, wierook en mirre aanbie­den, wor­den vaak ook afge­beeld in de kerst­stal.
6. Dieren: Ezel en rund wor­den vaak toe­ge­voegd, die in de tra­di­tio­nele verhalen vaak als aanwe­zigen in de stal wor­den genoemd, omdat ze de kribbe warm hou­den.

Symboliek van de kerst­stal

• Nede­rig­heid van de geboorte van Jezus: De kerst­stal bena­drukt dat Jezus, de Zoon van God, in armoede en be­schei­den­heid werd geboren. Dit maakt de bood­schap van de kerst­stal diep­gaand, aangezien het de mensen herinnert aan het gewone leven van Christus en zijn iden­ti­fi­ca­tie met de armen en nederigen.
• Verlos­sing van de mens­heid: De geboorte van Jezus in een stal sym­bo­li­seert de komst van de Redder naar de wereld, die niet in een paleis werd geboren, maar in een een­vou­dige en be­schei­den omge­ving. Dit bena­drukt dat Jezus voor ieder­een kwam, ongeacht hun sociale status.

Ge­schie­de­nis van de kerst­stal

De eerste kerst­stal werd vaak toege­schre­ven aan Fran­cis­cus van Assisi, die in 1223 in Greccio, Italië, een levende kerst­stal opbouwde als onder­deel van een mid­der­nacht­mis. Hij wilde de gelo­vi­gen helpen om de gebeur­te­nissen van de geboorte van Christus te beleven. De kerst­stal, oor­spron­ke­lijk met levende dieren en mensen, werd later in de loop der tijd ver­der ont­wik­keld en aan­ge­past tot de beel­den­groep die we te­gen­woor­dig kennen.

Culturele variaties

Hoewel de kerst­stal een katho­lieke traditie is, is deze traditie we­reld­wijd verspreid en wordt deze in ver­schil­lende lan­den en culturen op unieke manieren uitge­voerd. De beel­den kunnen variëren van een­vou­dige houten figuren tot zeer gedetailleerde en kunst­zin­nige beeldhouw­werken, en som­mi­ge kerst­stallen bevatten plaat­se­lijke ele­menten en figuren die een spe­ci­fie­ke cultuur of regio weer­spie­gelen.

Samen­vat­tend is de kerst­stal een krach­tige visuele manier om het mysterie van de geboorte van Christus te her­denken en de kerst­bood­schap van vrede, liefde en nede­rig­heid te delen.

Deze katholieke woordenlijst is nog in ontwikkeling.
Aan de beschrijvingen wordt nog geschaafd.
© Copyright 2025 Bisdom Haarlem-Amsterdam