Onderdelen van een kerk

Be­lang­rijke onder­de­len in een kerk zijn:

Altaar

Het altaar is het centraal li­tur­gisch meubel waarop de Eucha­ris­tie wordt gevierd. Het sym­bo­li­seert Christus zelf en is de plaats waar de pries­ter de transsubstantiatie uit­voert: de ver­an­de­ring van brood en wijn in het Lichaam en Bloed van Christus tij­dens de mis. In kerken waar ook zijaltaren zijn, is het centrale altaar het hoofdaltaar.

Zijaltaar

Een zijaltaar is een secundair altaar in een katho­lieke kerk, meestal geplaatst langs de zijbeuken of in een kapel. Het dient voor privévie­rin­gen, speciale devoties of missen buiten de hoofdli­tur­gie. Vroe­ger gebruikten pries­ters zijaltaren voor in­di­vi­duele missen. Vaak zijn ze gewijd aan Maria, een patroon­hei­lige of een bij­zon­dere devotie. Veel his­to­rische kerken hebben prach­tige zijaltaren met kunst­werken, relieken en versierde retabels.

Ta­ber­na­kel

Een meestal fraai versierde kluis waarin het Lichaam van Christus (geconsa­creerde hosties) wordt bewaard. Wanneer in het ta­ber­na­kel Christus aanwe­zig is, brandt in de buurt een Gods­lampje.

Ambo

De plek van­waar de Schrift­le­zingen wor­den voor­ge­le­zen. De ambo heet ook wel kathe­der, leze­naar of kansel. Meestal staat de ambo vanuit de kerk gezien links vóór het altaar.

Preek­stoel

Een preek­stoel in een katho­lieke kerk is een verhoogde kansel van waaruit de pries­ter of diaken de preek houdt. Vaak rijk versierd en aan de zij­kant van het schip geplaatst, sym­bo­li­seert het de ver­kon­di­ging van Gods Woord. In moderne kerken is de preek­stoel meestal ver­vangen door een een­vou­diger ambo bij het altaar.

Communie­bank

Een communie­bank is een meubel­stuk dat zich meestal voor het altaar bevindt en waar de gelo­vi­gen tij­dens de Eucha­ris­tie­vie­ring de communie ont­van­gen. Het is een soort tafel of bank waarop de gelo­vi­gen kunnen knielen of waar ze achter staan terwijl zij de Heilige Communie ont­van­gen. Op de communie­bank hoort een linnen doek: de communie­dwaal.

Ca­the­dra (bis­schops­ze­tel)

In een ka­the­draal heeft de bis­schop een speciale zetel, symbool van zijn gezag. De inbezitname van de bis­schops­ze­tel is het ritueel waar­mee een nieuwe bis­schop in zijn bisdom wordt geïn­stal­leerd. De bis­schops­ze­tel kan o.a. wor­den gebruikt op de feest­dag van de Ca­the­dra van Sint Petrus (22 februari).

Presbyterium (pries­ter­koor)

Het presbyterium (ook wel pries­ter­koor genoemd) is het gedeelte van een katho­lieke kerk dat is ge­re­ser­veerd voor de gees­te­lijk­heid (pries­ters, diakens en soms koorzan­gers). Het bevindt zich rond het altaar en is vaak verhoogd ten opzichte van de rest van het kerk­ge­bouw.

Absis

De absis in een katho­lieke kerk is een halfronde of veel­hoekige uit­bouw achter het altaar. Het is vaak overdekt met een koepel of gewelf en dient als een heilige ruimte voor li­tur­gische functies.

Doopvont

Een doopvont is een sacra­menteel voorwerp in de katho­lieke kerk, gebruikt voor het doopsel. Het is meestal een grote kom of bak van steen, marmer of hout, gevuld met gewijd water, waar de doophan­de­ling wordt uitge­voerd.

Sacristie

De Sacristie is een aparte ruimte in een katho­lieke kerk waar de li­tur­gische voorwerpen, gewa­den en boeken wor­den bewaard en waar de pries­ters en mis­die­naars zich voor­be­rei­den op de ere­dienst.

Deze katholieke woordenlijst is nog in ontwikkeling.
Aan de beschrijvingen wordt nog geschaafd.
© Copyright 2025 Bisdom Haarlem-Amsterdam