Kathedraal

In de Katho­lieke Kerk bestaat een hiërarchie tussen ver­schil­lende kerk­ge­bouwen, gebaseerd op hun li­tur­gische functie, his­to­rische waarde en ker­ke­lijke rang.

Oratorium

• Een oratorium is een kleine kapel of gebeds­ruim­te die bedoeld is voor privé- of groeps­ge­bed, maar geen vol­waar­dige paro­chie­kerk is.
• Een privé-oratorium is een gebeds­ruim­te in een klooster, bis­schop­pe­lijk paleis of zelfs een privéwoning, bedoeld voor per­soon­lijk of gemeen­schap­pe­lijk gebed.
• Een publiek oratorium is een kleine kapel die open­staat voor gelo­vi­gen, maar geen paro­chie­kerk is.

Kapel

• Een kleine gebeds­ruim­te, vaak onder­deel van een groter gebouw (zoals een klooster, zie­ken­huis of kasteel).
• Geen paro­chie­kerk, maar bedoeld voor privédevotie of kleine vie­rin­gen.
• Heeft meestal geen vaste pries­ter of reguliere ere­diensten.

Kerk

• Een gebeds- en ere­dienst­ge­bouw voor een lokale ge­meen­schap (pa­ro­chie).
• Wordt geleid door een pries­ter (pastoor) en heeft een regel­ma­tige li­tur­gie.
• De meeste katho­lieke gelo­vi­gen gaan hier naar de mis.

Basiliek (ereti­tel)

• Een bij­zon­dere kerk die door de paus de titel ‘basilica’ krijgt van­wege haar his­to­rische, spi­ri­tu­ele of architecto­nische waarde.
• Wordt vaak een pelgrimsoord.
• Herken­baar aan het basiliekinsigne: een ombrellino (baldakijn) en tintinnabulum (bel).
• Voor­beeld: Basiliek van Sint-Pieter in Rome.

Ka­the­draal

• De be­lang­rijk­ste kerk van een bisdom, waar de bis­schop zetelt.
• Bevat de ca­the­dra (bis­schops­ze­tel), symbool van zijn gezag.
• Groter en be­lang­rijker dan een gewone paro­chie­kerk, maar niet per se een basiliek.
• Voor­beeld: Ka­the­draal van Notre-Dame in Parijs.
• Soms heeft een bisdom twee ka­the­dralen. De tweede kerk die wordt verheven tot ka­the­draal is dan co-ka­the­draal.

Patriarchale Basiliek / Pau­se­lijke Kerk

• Alleen een paar kerken dragen deze titel, meestal in Rome.
• Onder direct gezag van de paus.
• Er zijn vier patriarchale basilieken:
  • Sint-Pieters­basi­liek
  • Basiliek van Sint-Jan van Lateranen
  • Basiliek van Sint-Paulus buiten de Muren
  • Basiliek van Santa Maria Maggiore

Deze katholieke woordenlijst is nog in ontwikkeling.
Aan de beschrijvingen wordt nog geschaafd.
© Copyright 2025 Bisdom Haarlem-Amsterdam