Hongerdoek

Een hon­gerdoek is een groot, vaak rijk versierd doek dat tij­dens de Vasten­tijd (de periode van veer­tig dagen voor Pasen) werd opge­han­gen voor het altaar in katho­lieke kerken.

Functie en bete­ke­nis

• Het verborg het altaar om de gelo­vi­gen te her­in­ne­ren aan de vas­ten­tijd als periode van boete en be­zin­ning.

• Het kon ook dienen om het mysterie van de eucha­ris­tie te be­na­druk­ken, door pas met Pasen het zicht op het altaar te her­stel­len.

• In som­mi­ge kerken werd het gelei­de­lijk opge­trok­ken, zodat op Witte Donder­dag of Pasen het altaar weer zicht­baar werd.

Uiter­lijk

• Hongerdoeken waren oor­spron­ke­lijk een­vou­dig, maar later wer­den ze beschil­derd of geborduurd met bijbelse taferelen, zoals de lij­densweg van Christus of scènes uit het Oude en Nieuwe Testa­ment.

• In de mid­del­eeuwen waren ze vooral populair in Duits­ta­lige gebie­den en som­mi­ge delen van Neder­land en België.

Te­gen­woor­dig wor­den hon­gerdoeken nog steeds gebruikt in som­mi­ge kerken, vaak met een moderne invulling, zoals thema’s rond sociale ge­rech­tig­heid en armoede­be­strij­ding.

Deze katholieke woordenlijst is nog in ontwikkeling.
Aan de beschrijvingen wordt nog geschaafd.
© Copyright 2025 Bisdom Haarlem-Amsterdam