Handoplegging

Handopleg­ging (of soms ge­schre­ven als "han­denopleg­ging") is een ritueel gebaar binnen het chris­ten­dom en andere reli­gi­euze tradities, waarbij een persoon zijn han­den op het hoofd of de sch­ou­ders van een ander legt, vaak gepaard met gebed. Het heeft ver­schil­lende bete­ke­nissen, af­han­ke­lijk van de context, maar in de chris­te­lijke traditie, zoals in de Rooms-Katho­lieke Kerk, is het vooral verbon­den met de over­dracht van zegen, gene­zing, de Heilige Geest of gees­te­lij­ke autori­teit.

Bete­ke­nis en gebruik

• Wijding en apos­to­lische opvol­ging: In de context van apos­to­lische opvol­ging (waar we het eer­der over had­den) is handopleg­ging het fysieke gebaar waar­mee een bis­schop een nieuwe bis­schop, pries­ter of diaken wijdt. Dit sym­bo­li­seert de over­dracht van de Heilige Geest en de autori­teit die teruggaat tot de apos­te­len. Bij­voor­beeld, in Han­de­lin­gen 6:6 leggen de apos­te­len han­den op de eerste diakens om hen aan te stellen, en in 1 Timoteüs 4:14 wordt Timoteüs’ gave ont­van­gen "door de handopleg­ging van het college van oudsten".
• Zegen: Pries­ters of bis­schop­pen kunnen han­den opleggen om een zegen te geven, zoals bij een huwe­lijk of aan het einde van een mis. Het is een teken van Gods genade en bescher­ming.
• Gene­zing: In de Bijbel legt Jezus vaak han­den op zieken om hen te genezen (bijv. Marcus 5:23). Dit wordt nog steeds nage­volgd in som­mi­ge cha­ris­ma­tische of pinkster­kerken, waar gelo­vi­gen bid­den met handopleg­ging voor fysieke of spi­ri­tu­ele gene­zing.
• Doopsel en vormsel: Bij het vormsel legt de bis­schop han­den op de kan­di­da­ten als onder­deel van de gave van de Heilige Geest, een gebruik dat teruggaat tot de vroege kerk (Han­de­lin­gen 8:17).

Symboliek

Het gebaar is diep sym­bo­li­sch: de han­den ver­te­gen­woor­digen de aanwe­zig­heid van God die via de mens werkt. Het is een fysieke verbin­ding die de spi­ri­tu­ele band tussen God, de kerk en de gelo­vi­ge ver­sterkt. In de katho­lieke traditie wordt het vaak uitge­voerd door iemand met gewijde autori­teit (bis­schop, pries­ter), omdat zij in de lijn van apos­to­lische opvol­ging staan.

Handopleg­ging of Handenopleg­ging?

"Handopleg­ging" is de meest gebruike­lijke spelling in het Neder­lands, maar "han­denopleg­ging" komt ook voor en bena­drukt dat beide han­den wor­den gebruikt. Beide zijn correct, af­han­ke­lijk van de context of voor­keur.

Deze katholieke woordenlijst is nog in ontwikkeling.
Aan de beschrijvingen wordt nog geschaafd.
© Copyright 2025 Bisdom Haarlem-Amsterdam