Gregoriaanse kalender
De Gregoriaanse kalender is de kalender die wereldwijd het meest wordt gebruikt voor zowel burgerlijke als liturgische doeleinden. Deze kalender werd geïntroduceerd door Paus Gregorius XIII in 1582 en verving de Julianen kalender, die sinds 45 v.Chr. in gebruik was.
Belangrijkste kenmerken
-
Aanpassing van de schrikkeljaren:
- De Gregoriaanse kalender corrigeerde de onjuistheid van de Julianen kalender, die het jaar te lang maakte door de manier waarop schrikkeljaren werden berekend. De Julianen kalender had elk jaar 365,25 dagen, wat in de loop van de tijd leidde tot een verkeerde berekening van de seizoenen.
- De Gregoriaanse kalender introduceerde een meer nauwkeurige berekening van het jaar op 365,2425 dagen, waardoor het kalenderjaar beter in lijn kwam met de werkelijke lengte van het zonnejaar.
-
Schrikkeljaren:
- Een jaar is een schrikkeljaar als het deelbaar is door 4, behalve als het deelbaar is door 100, tenzij het deelbaar is door 400. Dit betekent dat:
- Het jaar 2000 was een schrikkeljaar (deelt door 400).
- Het jaar 1900 was geen schrikkeljaar (deelt door 100, maar niet door 400).
-
Het schrikkeljaar en de maand februari:
- In een normaal jaar heeft februari 28 dagen.
- In een schrikkeljaar heeft februari 29 dagen.
-
Hervorming van de data:
- Toen de Gregoriaanse kalender werd geïntroduceerd, werd er 10 dagen weggelaten om de verschuiving van de data in de Julianen kalender te corrigeren. Dit betekent dat op 15 oktober 1582 direct op 4 oktober 1582 volgde, en de 10 dagen tussen 5 en 14 oktober werden overgeslagen.
-
Gebruik en verspreiding:
- De Gregoriaanse kalender werd in 1582 ingevoerd in landen die loyaal waren aan de paus, zoals Italië, Spanje, Frankrijk, en Portugal.
- Andere landen, zoals Engeland en de protestantse landen, bleven de Julianen kalender gebruiken totdat ze geleidelijk overgingen naar de Gregoriaanse kalender in de 18e en 19e eeuw. Engeland gebruikte bijvoorbeeld de Gregoriaanse kalender pas in 1752, en Rusland gebruikte de Gregoriaanse kalender pas na de Russische Revolutie in 1918.
Waarom de hervorming?
De overgang naar de Gregoriaanse kalender was noodzakelijk omdat de Julianen kalender te veel dagen verzamelde. Dit had als gevolg dat de data van belangrijke christelijke feestdagen (zoals Pasen) jaarlijks iets verschoven. Dit had invloed op de kerkelijke liturgie en de astronomische nauwkeurigheid. De Gregoriaanse kalender zorgt ervoor dat de seizoenen en de feestdagen op de juiste momenten blijven vallen.
Samenvatting
De Gregoriaanse kalender is een aanpassing van de Julianen kalender die zorgt voor een nauwkeuriger beheer van de tijd, door de schrikkeljaarregeling te verbeteren en de kalender te herstructureren om beter overeen te komen met het werkelijke zonnejaar. Het is nu de standaardkalender wereldwijd en wordt gebruikt in zowel burgerlijke als liturgische contexten.
Deze katholieke woordenlijst is nog in ontwikkeling.
Aan de beschrijvingen wordt nog geschaafd.
© Copyright 2025 Bisdom Haarlem-Amsterdam
