Gevangenispastoraat
Gevangenispastoraat (ook wel justitiepastoraat of penitentiair pastoraat) is de pastorale zorg voor mensen die in de gevangenis of een detentiecentrum verblijven. Het richt zich op gedetineerden, maar soms ook op personeel en familieleden, en is een officiële dienst binnen het Nederlandse en Vlaamse justitiële systeem.
Doel
-
Geestelijke ondersteuning bieden aan gevangenen
-
Mensen helpen bij verwerking van schuld, verlies, breuken en verandering
-
Zin- en geloofsvragen begeleiden (zoals: “Wie ben ik nu?” of “Kan ik vergeving krijgen?”)
-
Mogelijkheid bieden tot herstel, bekering en nieuwe richting
-
Aanwezig zijn als een luisterend en niet-oordelend mens, namens de kerk
Wat doet een gevangenispastor?
-
Persoonlijke gesprekken voeren (ook biecht mogelijk bij priesters)
-
Vieringen organiseren: eucharistie, woord- en gebedsdiensten
-
Bijbelgroepen of geloofscursussen begeleiden
-
Begeleiding bij rouw, familieproblemen, innerlijke conflicten
-
Contact met familie of hulp bij geloofshernieuwde keuzes
Wie zijn de gevangenispastores?
-
Ze zijn vaak priester, diaken, pastoraal werker of religieus
-
Ze worden officieel erkend en hebben toegang tot de inrichting
-
Werken onafhankelijk van de gevangenisdirectie, vanuit het ministerie van Justitie en Veiligheid, maar met duidelijke professionele kaders
Kerkelijke visie
Het gevangenispastoraat is geworteld in het evangelie, waar Jezus zegt:
"Ik zat gevangen en gij hebt Mij bezocht." (Matteüs 25,36)
Het herkent de waardigheid van iedere mens, ook wie strafbaar handelde, en gelooft in genade, bekering en vernieuwing.
Praktijk
-
Elke penitentiaire inrichting in Nederland en België heeft (multi-)levensbeschouwelijke geestelijke verzorging
-
Ook interreligieuze samenwerking komt voor (bijv. met imams, humanisten)
-
Deelname aan het pastoraat is altijd vrijwillig en vertrouwelijk
Deze katholieke woordenlijst is nog in ontwikkeling.
Aan de beschrijvingen wordt nog geschaafd.
© Copyright 2025 Bisdom Haarlem-Amsterdam