Genade

In een katho­lieke context ver­wijst ‘genade’ naar de onver­diende en vrije gave van Gods liefde en barm­har­tig­heid aan de mens­heid. Het is een fun­da­men­teel begrip in de katho­lieke theo­lo­gie en speelt een centrale rol in het ge­loofs­le­ven van katho­lieken. Genade wordt gezien als de hulp die God schenkt om de mens te verlossen, te heiligen en een relatie met Hem aan te gaan, ondanks de zon­dig­heid van de mens.

Soorten genade

• Heiligmakende genade (gratia sanctificans): Dit is de genade die iemand in staat van vriend­schap met God brengt en de ziel heiligt. Het wordt ont­van­gen bij de doop en kan verloren gaan door doodzonde, maar her­steld wor­den via het sacra­ment van de biecht.
• Wer­ke­lijke genade (gratia actualis): Dit is een tij­de­lijke god­de­lijke hulp om goede daden te ver­rich­ten, te bid­den of verlei­dingen te weerstaan. Het is een impuls van God om de mens te helpen in spe­ci­fie­ke momenten.

Bron van genade

• Genade komt uit­slui­tend van God en is een gave die de mens niet kan verdienen. In het bij­zon­der wordt Christus’ offer aan het kruis gezien als de ultieme bron van genade voor de verlos­sing van de mens­heid.
• De sacra­menten (zoals de doop, de eucha­ris­tie en de biecht) zijn in de katho­lieke traditie kanalen waardoor God genade schenkt.

Rol in het heil

• Volgens de katho­lieke leer is genade essentieel voor het heil. De mens kan uit eigen kracht niet zalig wor­den; het is door Gods genade, in samen­wer­king met de vrije wil van de mens, dat iemand tot eeuwig leven kan komen.
• Dit verschilt van som­mi­ge pro­tes­tantse opvat­tingen waarin genade alleen (sola gratia) zon­der men­se­lijke mede­wer­king voldoende zou zijn.

Maria en genade

• In de katho­lieke traditie wordt de Maagd Maria vaak "vol van genade" genoemd (zoals in de aan­kon­di­ging door de engel Gabriël in Lucas 1:28). Zij wordt gezien als een bij­zon­dere bemidde­laarster van Gods genade.

Kort samen­ge­vat: In de katho­lieke context is genade Gods liefde­volle en onver­diende hulp aan de mens, aan­ge­bo­den om zonde te over­win­nen, heilig te wor­den en deel te nemen aan het eeuwige leven. Het is nauw verbon­den met geloof, sacra­menten en een leven in overeenstem­ming met Gods wil.

Deze katholieke woordenlijst is nog in ontwikkeling.
Aan de beschrijvingen wordt nog geschaafd.
© Copyright 2025 Bisdom Haarlem-Amsterdam