Fibula

Een fibula is een decoratieve slui­ting of gesp die oor­spron­ke­lijk werd gebruikt om kle­ding­stukken, zoals man­tels of capes, bij elkaar te hou­den. In de context van pau­se­lijke gewa­den, zoals het mantum, ver­wijst de fibula naar een sier­lijke, vaak metalen of juweelach­tige slui­ting die de rode man­tel op de borst vastmaakt. Het is niet alleen functioneel, maar ook een symbool van status en waar­dig­heid, passend bij de plech­tig­heid van het pau­se­lijk ambt.

De fibula vindt zijn oorsprong in de oud­heid, waar het een veel­ge­bruikt item was bij Romeinen en andere culturen om tunieken of man­tels te sluiten. In de ker­ke­lijke traditie werd het over­ge­no­men en verfraaid, vaak met goud, zilver, edel­ste­nen of reli­gi­euze symbolen zoals kruisen of christusmonogrammen. Bij de paus kon de fibula bij­voor­beeld een kunst­werk op zich zijn, met inge­wik­keld graveer­werk of emaille.

Hoewel het gebruik van de fibula in moderne li­tur­gische kle­ding sterk is afgeno­men - mede door de ver­een­vou­diging na Vaticanum II - blijft het een his­to­risch ele­ment dat de rijkdom van de ker­ke­lijke traditie weer­spie­gelt. Te­gen­woor­dig zie je het vooral nog in musea of bij recon­struc­ties van tra­di­tio­nele pau­se­lijke gewa­den. Het combineert prak­tisch nut met esthe­tische pracht!

Deze katholieke woordenlijst is nog in ontwikkeling.
Aan de beschrijvingen wordt nog geschaafd.
© Copyright 2025 Bisdom Haarlem-Amsterdam