Onderdelen van de Eucharistie

De Heilige Mis of Eucharistieviering bevat verschillende andere belangrijke termen die elk een specifiek onderdeel van de viering aanduiden. Hier zijn enkele andere belangrijke termen:

Intrede

Dit is het begin van de Eucharistieviering. Het is het moment waarop de priester en de liturgische dienaren het altaar betreden, vaak begeleid door een processie en gezang. Dit markeert het begin van de Mis en de overgang naar de heilige handelingen.

Schuldbelijdenis

De schuldbelijdenis is een moment van bekentenis en berouw, waarin de gelovigen gezamenlijk hun zonden erkennen en God om genade en vergeving vragen. Het doel van de schuldbelijdenis is om de gelovigen in een houding van nederigheid te brengen, zodat zij zich bewust worden van hun menselijke zwakheid en hun behoefte aan Gods barmhartigheid.

Kyrie

Het Kyrie is een korte gebedsacclamatie die meestal volgt op de schuldbelijdenis. Het woord "Kyrie" komt van het Griekse "Κύριε" en betekent "Heer". In dit gebed vragen de gelovigen God om ontferming en genade, en de priester leidt de gemeenschap in het zingen of zeggen van de woorden: "Heer, ontferm U" (drie keer), gevolgd door "Christus, ontferm U" en opnieuw "Heer, ontferm U".

Gloria

Het Gloria is een lofzang die meestal aan het begin van de Eucharistieviering wordt gezongen of gereciteerd. Het wordt vaak uitgesproken op feestdagen en hoogfeesten (m.u.v. de vastentijd), en het is een dankgebed waarin de gelovigen God prijzen voor zijn majesteit en heiligheid.

Collecta

Na de Gloria (of na het Kyrie als er geen Gloria is), spreekt de priester een gebed dat de intentie van de viering samenvat. Het heet officieel de "collecta" in het Latijn.

Lectiones

Voor de Homilie worden er meestal twee lezingen (uit het Oude en Nieuwe Testament) en een evangelielezing gedaan.

Acclamatie

De aankondiging voor de Evangelielezing.

Evangelium

Specifiek de lezing uit een van de vier evangeliën, vaak met extra ceremonie (bijv. ‘Alleluia’ ervoor). Dit is apart van de andere lezingen.

Homilie (Preek)

Een homilie is een preek die wordt gehouden tijdens de Eucharistieviering (de Heilige Mis), meestal na de lezing van het Evangelie. Het doel van de homilie is om de lezingen van de dag (meestal uit de Bijbel) uit te leggen, te reflecteren en toe te passen op het dagelijks leven van de gelovigen.

Credo of Geloofsbelijdenis

Het Credo, ook wel bekend als het Geloofsbelijdenis, is een verklaring van het christelijke geloof die de fundamentele overtuigingen van de Katholieke Kerk samenvat. Het woord ‘Credo’ komt uit het Latijn en betekent ‘ik geloof’.

Voorbeden

In de voorbeden komen de gelovigen samen om te bidden voor de noden van de kerk, de wereld, en de gemeente. De priester of de lector leest de voorbeden die ieder worden afgesloten met de oproep: “Laat ons bidden”, waarop het volk antwoord: “Heer, ontferm U over ons”.

Collecte

De colecte is het moment van de collecte of verzameling van de gaven van de gelovigen voor het onderhoud van de Kerk, de armen, of voor specifieke doelen. Deze gaven worden vaak gepresenteerd nadat de gelovigen hun intenties en gebeden hebben uitgedrukt.

Offerande of Offertorium

Het Offertorium is het moment in de Eucharistieviering waarin de gaven van brood en wijn worden aangeboden aan God. Dit gebeurt in voorbereiding op de Eucharistische Gebeden en de Consecratie. Het woord komt van het Latijnse offertorium, wat ‘offerande’ betekent.

Prefatie

De prefatie is een belangrijk onderdeel van de Eucharistieviering in de Katholieke Kerk, en maakt deel uit van de Liturgie van de Eucharistie. Het is een gebed van dankzegging dat door de priester wordt uitgesproken, vlak voordat de wijdingswoorden van de Eucharistie (de consecratie) worden uitgesproken.

Sanctus

Het Sanctus ("Heilig, heilig, heilig is de Heer, de God der machtige heerscharen") is een acclamatie van lofprijzing die voorkomt vlak voor de consecratie in de prefatie. Het is een uitnodiging aan de gelovigen om zich aan te sluiten bij de hemelse lofzang van de engelen en heiligen die God aanbidden.

Epiclese

De epiclese is het moment in de Eucharistieviering (specifiek in de wijdingsgebeden) waarin de priester de Heilige Geest aanroept om de gaven van brood en wijn te heiligen en om de transsubstantiatie te bewerkstelligen (de verandering van brood en wijn in het lichaam en bloed van Christus). Het is een essentieel gebed voor de transformatie van de elementen.

Consecratie

De consecratie is het moment tijdens de Eucharistieviering waarbij het brood en de wijn door de priester worden geheiligd en omgevormd tot het lichaam en bloed van Christus. Dit is het hoogtepunt van de Liturgie van de Eucharistie en een van de meest sacramentele momenten van de Heilige Mis.

Anamnese

Dit is het gedeelte van het wijdingsgebed na de consecratie, waarin de priester herinnert aan de belangrijkste feiten van het christelijke heil, zoals het lijden, de dood en de opstanding van Christus. Het woord "anamnese" komt van het Griekse woord voor "herinnering" of "herinneren". Het is een eerbetoon aan het herinneren van het offer van Christus, dat eeuwig is.

Doxologie

Aan het einde van het eucharistisch gebed, na de Anamnese, wordt een lofprijzing gezongen of gezegd, vaak eindigend met "Door Hem, met Hem en in Hem... Amen." Dit sluit het eucharistisch gebed af.

Agnus Dei

Dit is de zang of het gebed die volgt op de consecratie, tijdens het breken van het Lichaam van Christus. Het wordt vaak gezongen met de woorden: "Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, miserere nobis" ("Lam van God, die de zonden van de wereld wegneemt, ontferm U over ons"). Het is een gebed om vergeving en genade, terwijl de gelovigen zich voorbereiden om het Heilig Sacrament te ontvangen.

Communie

De communie is het moment waarop de gelovigen het Lichaam van Christus ontvangen in de vorm van het geconsacreerde brood (en soms ook de wijn). Het is het hoogtepunt van de Eucharistieviering, waarbij de gelovigen verenigd worden met Christus en met elkaar als leden van de Kerk.

Benedictio (Zegen)

De zegen is het moment aan het einde van de Mis, waarbij de priester de gelovigen zegent in de naam van de Heilige Drieëenheid (Vader, Zoon, Heilige Geest). Dit vormt het einde van de Eucharistieviering, en het is een uitnodiging om het geloof in het dagelijks leven verder te leven.