Dogma

Een dogma is een offi­cië­le leer of doctrine die door de kerk als onfeil­baar en de­fi­ni­tief wordt beschouwd, en die door alle gelo­vi­gen moet wor­den aanvaard. Dogma’s zijn fun­da­men­tele waar­he­den van het chris­te­lijk geloof die als essentieel wor­den gezien voor de katho­lieke leer en het heil van de ziel. Ze zijn gebaseerd op de Bijbel, de traditie van de kerk en het leer­ge­zag van de paus en de bis­schop­pen, en ze wor­den beschouwd als door God geopen­baarde waar­he­den.

Kenmerken van een Dogma

1. Onfeil­baar­heid: Dogma's wor­den gezien als onfeil­baar, wat betekent dat ze door God zelf zijn geopen­baard en dat de kerk in haar leer­ge­zag niet kan dwalen over deze on­der­wer­pen. Dit betekent dat ze niet veran­derd kunnen wor­den, zelfs niet door toe­koms­tige pau­se­lijke ver­kla­ringen of concilies.

2. Bindend voor alle gelo­vi­gen: Alle katho­lieke gelo­vi­gen wor­den verplicht om dogma’s te ac­cep­teren en te geloven. Het niet ac­cep­teren van een dogma wordt gezien als een breuk met het katho­lieke geloof.

3. Bevesti­ging door het Magisterium: Dogma’s wor­den offi­cieel gede­fi­ni­eerd en beves­tigd door het Magisterium, dat is het leer­ge­zag van de kerk, bestaande uit de paus en de bis­schop­pen. Dogma’s wor­den vaak vast­ge­steld tij­dens ker­ke­lijke concilies (zoals het Concilie van Trente of het Eerste Vati­caans Concilie) of door pau­se­lijke besluiten.

4. Onveran­der­lijk: Een dogma is een vast­staande waar­heid die niet veran­derd kan wor­den, hoewel de manier waarop het wordt begrepen of ge­pre­sen­teerd, zich kan ont­wik­ke­len over de tijd. De kern van het dogma blijft echter onveran­der­lijk.

Voor­beel­den van Katho­lieke Dogma's

1. De On­be­vlekte Ont­van­ge­nis van Maria: Dit dogma, dat in 1854 werd verkon­digd door paus Pius IX, stelt dat Maria, de moe­der van Jezus, vanaf het moment van haar conceptie werd bewaard van de erfzonde. Dit dogma is van fun­da­men­teel belang voor de katho­lieke devotie en het begrip van Maria’s rol in het heil.

2. De Onfeil­baar­heid van de Paus: Dit dogma, dat werd vast­ge­legd tij­dens het Eerste Vati­caans Concilie in 1870, leert dat de paus, wanneer hij spreekt ex ca­the­dra (vanuit zijn pau­se­lijke gezag) over geloof of moraal, onfeil­baar is. Dit betekent dat de paus niet kan dwalen in zijn leer­ge­zag op deze gebie­den.

3. De Drie-een­heid: Het dogma van de Drie-een­heid, dat verklaart dat God één is in essentie maar drie personen heeft (de Vader, de Zoon en de Heilige Geest), is een van de oudste en meest fun­da­men­tele dogma's van het chris­ten­dom, dat door de katho­lieke kerk wordt aanvaard.

4. De God­de­lijk­heid van Jezus Christus: Het dogma dat Jezus Christus zowel waar­lijk God als waar­lijk mens is, werd offi­cieel vast­ge­legd tij­dens het Concilie van Chalcedon in 451. Dit is een essentieel geloofs­punt voor het katho­lieke chris­ten­dom.

Dogma's versus Doctrine en Discipline

• Doctrine: Een doctrine is een be­lang­rijke leer die de kerk onder­wijst, maar die niet altijd als dogma wordt ge­pre­sen­teerd. Doctrine kan in de loop van de tijd evolueren of ver­der uit­ge­legd wor­den zon­der dat het de status van een dogma bereikt.
• Discipline: Dis­ci­pli­nair beleid (zoals celi­baat voor pries­ters) is de prak­tische organi­sa­tie van de kerk en kan ver­an­de­ren, maar wordt niet beschouwd als een onfeil­ba­re waar­heid zoals een dogma.

Bete­ke­nis van Dogma’s in de Katho­lieke Kerk

Dogma’s vormen de kern van de katho­lieke leer en zijn essentieel voor de iden­ti­teit van de kerk. Ze bie­den dui­de­lijk­heid en een­heid voor gelo­vi­gen, omdat ze de fun­da­men­tele waar­he­den van het geloof vaststellen. Dogma’s wor­den vaak gezien als een manier om de god­de­lijke open­ba­ring te be­scher­men en te bewaken tegen mis­ver­stan­den en ketterijen.

Deze katholieke woordenlijst is nog in ontwikkeling.
Aan de beschrijvingen wordt nog geschaafd.
© Copyright 2025 Bisdom Haarlem-Amsterdam