Bevrijdingstheologie

Be­vrij­dings­theo­lo­gie is een stro­ming binnen de chris­te­lijke theo­lo­gie - met name binnen het katho­li­cisme - die zich richt op het bevrij­den van mensen uit sociale, poli­tieke en econo­mische onder­druk­king, geïn­spi­reerd door de bood­schap van het evan­ge­lie. Ze ontstond in de jaren 1960-70 in Latijns-Amerika, in een context van armoede, onge­lijk­heid en dictaturen.

Kernideeën

• God kiest de kant van de armen: Be­vrij­dingstheologen geloven dat God zich op een bij­zon­dere manier iden­ti­fi­ceert met de armen en onder­drukten, en dat het chris­ten­dom een oproep is tot actieve soli­da­ri­teit met hen.

• Het evan­ge­lie als oproep tot sociale actie: De leer van Jezus wordt niet alleen gezien als een spi­ri­tu­ele bood­schap, maar ook als een oproep om onrecht­vaar­dige struc­tu­ren te bestrij­den.

• Contextuele theo­lo­gie: De theo­lo­gie moet ver­trek­ken vanuit de reali­teit van het lij­den van mensen, en mag niet losstaan van hun sociale omstan­dig­he­den.

• "Praxis" (praktijk): Geloof is niet alleen iets van woor­den of gebed, maar ook van concrete daden: werken aan recht­vaar­dig­heid, vrede en be­vrij­ding.

Be­lang­rijke figuren

• Gustavo Gutiérrez (Peru): Wordt gezien als de grondleg­ger met zijn boek "Teología de la liberación" (1971).

• Leonardo Boff (Brazilië): Een invloedrijke theoloog en criticus van sociaal onrecht.

• Óscar Romero (El Salvador): Aarts­bis­schop die opkwam voor de armen en vermoord werd; in 2018 heilig verklaard.

Controverse

• Kritiek van het Vati­caan: Met name onder paus Johannes Paulus II en kar­di­naal Ratzin­ger (later paus Bene­dic­tus XVI) werd de be­vrij­dings­theo­lo­gie bekritiseerd, vooral van­wege de ver­meende invloed van marxis­tische ideeën.

• Te­gen­woor­dig: De stro­ming blijft invloedrijk, vooral in Latijns-Amerika, maar ook we­reld­wijd, vaak in aan­ge­paste vormen. Paus Fran­cis­cus toont meer sympathie voor de uitgangs­pun­ten van sociale ge­rech­tig­heid.

Deze katholieke woordenlijst is nog in ontwikkeling.
Aan de beschrijvingen wordt nog geschaafd.
© Copyright 2025 Bisdom Haarlem-Amsterdam