Altaarsteen

De afdeksteen die in een altaar ligt of op het altaar is geplaatst, heet in de katho­lieke traditie een altaarsteen (Latijn: lapis alta­ris) of altaarsteen met reli­kwieën.

Wat is het?

Een altaarsteen is een geconse­creerde steen (vaak marmer of hardsteen), die:

• reli­kwieën van heiligen bevat (meestal mar­te­la­ren),

• en is gewijd door een bis­schop.

Deze steen werd (en wordt soms nog) in of op een altaar geplaatst om dat altaar geschikt te maken voor het celebreren van de eucha­ris­tie.

Kenmerken

• Vaak voor­zien van een kruisje in de hoeken en in het mid­den.

• Bevat een klein, gesloten reliekenkistje (reliquiarium) met zegel.

• Moet rusten op een stevige structuur (het altaar zelf).

• Werd gebruikt in zowel vaste altaren (kerk) als draag­ba­re altaren (veld­mis­sen of privékapellen).

Li­tur­gische bete­ke­nis

De altaarsteen maakt het altaar tot een heilige plaats, verbon­den met de ge­meen­schap van heiligen en de apos­to­lische traditie. Het gebruik ver­wijst naar de oude praktijk van het vieren van de eucha­ris­tie op de graven van mar­te­la­ren.

Huidige praktijk

• Sinds het Tweede Vati­caans Concilie is het niet lan­ger verplicht dat een altaar een aparte altaarsteen bevat, zolang het altaar als geheel is gewijd en eventueel relieken bevat.

• In moderne kerken zijn de relieken meestal ingemetseld in de altaartafel zelf.

Deze katholieke woordenlijst is nog in ontwikkeling.
Aan de beschrijvingen wordt nog geschaafd.
© Copyright 2025 Bisdom Haarlem-Amsterdam