In dit Heilig Jaar zijn we geroepen pelgrims van hoop te zijn. Misschien bent u in deze zomermaand inderdaad onderweg. Voor velen is het vakantietijd. ‘Vakantie’ komt van het Latijnse ‘vacare’, vrij-zijn. Wie wil er nu niet vrij zijn?
Maar echt vrij zijn heeft niet alleen te maken met kunnen doen wat je wilt. Dat kan je zelfs onvrij maken: als je kunt doen en laten wat je wilt, geld genoeg hebt om te besteden, met tijd en mogelijkheden, kan dat leiden tot verslaving en andere ongewenste gevolgen, als je niet tegelijk de prudentie bezit om goed met je mogelijkheden om te gaan. Om een pelgrim van hoop te kunnen zijn, is er dus iets meer nodig dan louter vrijheid om te kunnen gaan en staan waar je wilt.
Vrij zijn voor
In de vakantie zijn we vrij van allerlei verplichtingen en vrij om aandacht te kunnen schenken aan dierbare mensen om ons heen. ‘Vacare Deo’ staat op de Abdij van Egmond geschreven: Vrij-zijn voor God. Om God te kunnen ontmoeten heb je innerlijke vrijheid nodig en ruimte. Wie in beslag is genomen door zorgen en tijdelijke zaken, kan niet zo goed vrij zijn voor God. Maak je hoofd weer eens leeg. Dit is de uitnodiging van deze maand: richt je blik naar de hemel, naar de blauwe lucht, de zon, voel je vrij. Wat weegt er op je, ervaar je druk en stress? Wat voor weg zou je kunnen gaan om af te geven wat er op je weegt, om dat toe te vertrouwen aan je goede God? Sta het af, vertrouw het toe... Voel je geroepen om je zorgen niet alleen te dragen, en in de oneindige ruimte van God te gaan staan, innerlijk vrij. Dat kun je gewoonlijk niet ineens, het is een oefening. Als je die weg probeert te gaan, zal er altijd toekomst zijn en is er altijd meer dan je omkaderde bestaan; staande in de grote ruimte van God word je een pelgrim van hoop...
Richt je blik naar de hemel, naar de blauwe lucht, de zon, voel je vrij
Maria in de hemel opgenomen
In de maand augustus wordt onze blik op Maria gericht. In die oneindige ruimte is er een Moeder die met hartelijke liefde naar ons omziet. Zij is in de hemel met lichaam en ziel, helemaal vrij; zij is een schepsel maar heeft al volkomen haar doel bereikt. Bij die voor ons nog onvoorstelbare eindbestemming mogen we hopen zelf ook veilig aan te komen. Maria is al zover, helemaal voltooid, omdat zij zonder zonde was, een prachtig, zuiver leven heeft geleid. Dat kunnen wij niet evenaren, maar als we naar Maria kijken, hebben we de mens voor ogen die ons lijntje naar de hemel is en ons de mooiste weg zal wijzen. Hoe kun je de pelgrimstocht door het leven met geloof en hoop volbrengen? Kijk en luister naar Maria!
Woorden van Maria
Nu zijn er van Maria weinig woorden overgeleverd. Maar de woorden die we kennen zijn betekenisvol. Er is de vraag die zij aan de engel stelt, als die haar vertelt dat zij moeder zal worden: “Hoe kan het geschieden, daar ik geen man beken?” Maria krijgt als antwoord enige uitleg: “De Heilige Geest zal over je komen”. Dat antwoord is tegelijk een mysterie. Het volgende woord dat zij spreekt, is een woord van overgave: “Zie de dienstmaagd des Heren, mij geschiede naar Uw woord”. Hoe kunnen we pelgrims van hoop zijn en in de hemel komen? Zeg met Maria deze woorden: “Mij geschiede naar Uw woord” . Zit het tegen? Loopt het niet zoals je had gehoopt? Blijf niet piekeren en grommen. Beweeg je gedachten en je hart naar overgave. Maria kon dat in één keer, voor mij blijft dat een exercitie, die ik steeds weer moet herhalen...
De mooiste woorden van Maria zijn misschien de woorden van haar lofzang. Zij heeft het niet verdiend, ziet alles als cadeautjes, gaven, geschenken. “Hoog verheft mijn ziel de Heer ...want Hij die machtig is, heeft wonderwerken aan mij gedaan”. Dit is Maria’s raad: tel je zegeningen, benoem ze, ook de kleine dingen, wil dankbaar leven. Het laatste woord dat van Maria is overgeleverd is dat van de bruiloft van Kana, waar Maria tot de bedienden zegt: “Doe maar wat Hij, doe maar wat Jezus, je zeggen zal”. Je zou kunnen zeggen: die laatste woorden zijn Maria’s testament, haar geestelijke nalatenschap: Doe maar wat Jezus zou willen.
Een kleine pelgrimage
Bent u misschien niet op vakantie? Zit er dan niet een kleine bedevaart in? Er zijn vele mooie en bijzondere plaatsen in ons eigen land, waar je zo’n bedevaart kunt houden als pelgrim van hoop. Zoals Onze Lieve Vrouw ter Nood in Heiloo.
+ Bisschop Johannes Hendriks
Deze column van mgr. Jan Hendriks is deels eerder gepubliceerd in het boekje Pelgrims van Hoop dat speciaal voor het Jubeljaar 2025 is uitgegeven door uitgeverij Adveniat.