Bisdom Haarlem-Amsterdam









Williamson trapt Joden op de ziel, bruuskeert Paus en gelovigen

Bisschop in voorleesbrief:

gepubliceerd: donderdag, 5 februari 2009
Mgr. dr. J.M.Punt neemt in een brief aan de gelo­vi­gen van het bisdom Haar­lem-Am­ster­dam scherp stelling in de affaire Williamson. Hier­on­der vindt u de volle­dige tekst van zijn schrijven, die aan alle pa­ro­chies in het bisdom is toe­ge­stuurd.


Aan de gelo­vi­gen van het bisdom Haar­lem-Am­ster­dam

Broe­ders en Zusters,

De afgelopen weken is onze Kerk in opspraak geraakt door een wel heel vervelend inci­dent; het samen­val­len van de ophef­fing van de excom­mu­ni­ca­tie van de vier bis­schop­pen van de Broe­der­schap Pius X en de uitla­tingen van één van hen, Mgr. Williamson. Het heeft de Joodse Ge­meen­schap op haar ziel getrapt en de gelo­vi­gen we­reld­wijd zeer geraakt. De zorgen die ook u hier­om­trent heeft wil ik met u delen.

Laat ik beginnen met mij ondubbel­zin­nig te plaatsen achter de uit­spra­ken van de voor­zit­ter van de Neder­landse Bis­schop­pen­con­fe­ren­tie, Mgr. A. van Luyn sdb, die namens alle Bis­schop­pen in Neder­land krach­tig zijn afschuw heeft uit­ge­spro­ken over de uit­spra­ken van bis­schop Williamson. Het is inder­daad schokkend en vol­ko­men onhis­to­risch wat deze man heeft gezegd. Het staat haaks op wat de Kerk sinds het Tweede Vati­caans Concilie heeft ont­wik­keld. Het staat ook haaks op de woor­den en daden van de Paus zelf.
Sinds de aanvaar­ding van zijn ambt in 2005 heeft Paus Bene­dic­tus reeds meer­dere malen Synagogen, onder andere in Keulen en New York, bezocht en daar telkens met diep respect getuigd van de bij­zon­dere relatie met het Joodse volk. In­druk­wek­kend zijn de toe­spra­ken die hij gehou­den heeft bij zijn bezoek aan Ausch­witz. De hui­dige Paus was meer dan 20 jaar de naaste mede­wer­ker van Paus Johannes Paulus II, die heel veel heeft betekend voor de relatie tussen Joden en Katho­lie­ken en samen met hem gewerkt heeft aan het grote ‘Mea Culpa’ dat in het jaar 2000 is uit­ge­spro­ken, ook naar het Joodse volk. Maar hoe heeft dit dan kunnen gebeuren? Veroorlooft u mij iets te zeggen over de ach­ter­gron­den.

Zoals u wellicht uit de pers heeft vernomen maakt bis­schop Williamson deel uit van de Broe­der­schap Pius X. Deze groepe­ring is begin jaren 70 verenigd rond bis­schop Lefebvre die de besluiten van het Vati­caans Concilie niet wilde erkennen. Zij heeft zich buiten de Rooms Katho­lie­ke Kerk­ge­meen­schap geplaatst (excom­mu­ni­ca­tie) toen deze bis­schop in de jaren 80 vier pries­ters zon­der toestem­ming van de Paus tot bis­schop heeft gewijd. Excom­mu­ni­ca­tie betekent dat deze bis­schop­pen, pries­ters en hun gelo­vi­gen onder meer uit­ge­slo­ten zijn van de ker­ke­lijke sacra­menten en daar­mee van de heils­moge­lijk­heid die de Kerk biedt. Het is de zwaarste straf die de Kerk kan opleggen.

Het opheffen van de excom­mu­ni­ca­tie is in som­mi­ge media opgevat als rehabili­ta­tie, maar daar is absoluut geen sprake van. Nog steeds zijn de vier bis­schop­pen en de pries­ters gesuspen­deerd, dat wil zeggen dat zij hun (wij­dings-)ambt in de Katho­lie­ke Kerk niet mogen uit­oefe­nen. Aan volle­dige ver­zoe­ning en rehabili­ta­tie zijn door de Kerk een aantal voor­waar­den verbon­den die deze bewe­ging nog zal moeten aan­vaar­den. Onder andere zal men de besluiten van het Tweede Vati­caans Concilie over de li­tur­gie en de oecumene, alsmede die over de gods­dienst­vrij­heid en de interreli­gi­euze dialoog volle­dig moeten onder­schrij­ven. De Heilige Vader heeft met het opheffen van de excom­mu­ni­ca­tie alleen voor ogen gehad om weer met deze bewe­ging in gesprek te komen en het schandaal van een ver­dere scheu­ring te voor­ko­men, vanuit zijn zorg voor de een­heid van de Kerk.

De opvat­tingen van bis­schop Williamson over de Shoa waren ten tijde van de ophef­fing van de excom­mu­ni­ca­tie bij de Paus zeker niet bekend. Wel zijn er onmisken­ba­re pro­ce­durele fouten gemaakt binnen de burelen van het Vati­caan. Maar bovenal heeft bis­schop Williamson zelf met zijn inter­view, ongeveer tezelf­der­tijd, de Joodse Ge­meen­schap diep gekwetst en de Heilige Vader en de kerklei­ding in hoge mate gebruus­keerd. Een Franse Bis­schop noemde het zelfs een ‘gees­te­lij­ke bomaan­slag’, waar­mee Williamson naar zijn mening, het ver­zoe­nings­pro­ces met Rome alsnog wilde torpe­de­ren.
Het Vati­caan heeft nu met klem geëist dat hij ‘op niet mis te verstane wijze en publieke­lijk afstand neemt van zijn opvat­tingen met betrek­king tot de Shoa’. Gebeurt dit niet, dan mogen we ver­wach­ten dat het Vati­caan met scherpe sancties zal rea­geren.

Ondanks alles deel ik de zorgen en de ver­slagen­heid van velen in onze Kerk en daar­bui­ten, maar gelooft u mij, er is geen bis­schop binnen de Katho­lie­ke Kerk die de opvat­tingen van Bis­schop Williamson deelt. De Paus heeft deze opvat­tingen nu reeds meer­dere malen krach­tig ver­oor­deeld en nogmaals, van een rehabili­ta­tie is wer­ke­lijk geen sprake. Sterker nog, door het opheffen van de excom­mu­ni­ca­tie kan de Paus de aanhan­gers van de Pius X bewe­ging voor het eerst met gezag aanspreken op hun opvat­tingen en gedrag, zoals nu dus ook gebeurt.

Ik hoop dat ik met het boven­staande iets van uw zorg heb kunnen weg­ne­men. Ik voel het als mijn pas­to­rale taak als Bis­schop van de stad Am­ster­dam dit met u te delen. De stad van waaruit zoveel Joodse land­ge­no­ten tij­dens de Tweede Wereld­oor­log zijn wegge­voerd en waar we op 25 februari aan­staande het protest in 1941 tegen de depor­ta­ties opnieuw zullen her­denken.

Ik hoop en bid ik dat de uit­spra­ken van één man, die het bis­schops­ambt in onze kerk niet mag uit­oefe­nen, de goede relatie met de Joodse ge­meen­schap en de interne ver­hou­dingen binnen onze Kerk niet ver­der zal scha­den. Hier­voor vraag ik uw gebed, en in het bij­zon­der voor de Paus die slacht­of­fer dreigt te wor­den van zijn va­der­lijke en oprechte intenties tot ver­zoe­ning.
Graag wens ik u allen Gods bij­zon­dere zegen toe.

Haar­lem, 5e zon­dag door het jaar 2009


+ Jozef M. Punt
Bis­schop van Haar­lem-Am­ster­dam




Bisdom Haarlem - Amsterdam • Postbus 1053 • 2001 BB  Haarlem • (023) 511 26 00 • info@bisdomhaarlem-amsterdam.nlDisclaimerDeze website is gerealiseerd door iMoose