Bijbelse beelden van Luc Blomme
gepubliceerd: dinsdag, 21 juli 2009
Zijn figuren doen soms denken aan Permeke of andere schilders van de beroemde Latemse school. En ook in zijn thematiek - waarbij veel aandacht wordt besteedt aan het leven van de boeren en de vissers - is de Vlaamse schilder Luc Blomme verwant aan de grote meester. Maar tegelijkertijd is Blomme eerst en vooral Blomme met zijn door diverse bijbelverhalen geïnspireerde doeken. Werken in warme kleuren waarbij rood, geel en blauw de boventoon voeren. Van 19 september t/m 19 oktober zijn de schilderijen van Luc Blomme te zien in de expositieruimte van Abdijkaarsen bij de benedictijner abdij in Egmond.In een aflevering van het Vlaamse televisieprogramma ‘Het Braambos’, die begin 2008 aan hem was gewijd, noemde Blomme (die werd geboren in Oostende) zichzelf ‘een kind van de zee’. Hij bracht als jongen (‘vooral in de winter’) veel tijd door aan het strand en was vaak te vinden temidden van de drukte die heerst op en rond de vismijn. Het leven van de vissers noemde Blomme in het tv-programma dan ook ‘één van mijn geliefde thema’s’. Maar minstens zo belangrijk binnen zijn oeuvre zijn de doeken waarop het Vlaamse boerenleven wordt uitgebeeld en waarop tal van bijbelse verhalen in indringende figuren en warme, felle kleuren vorm en diepte krijgen.
‘Bovenaan links’
Luc Blomme kwam al op zijn zevende in aanraking met de schilderkunst dankzij een tante die onderwijzeres was en in haar vrije tijd schilderde. Toch zou hij niet meteen kunstenaar van beroep worden maar, net als zij, de kost verdienen als onderwijzer en later als schooldirecteur. Zijn ‘productie’ is inmiddels aanzienlijk, maar toch is het schilderen voor hem nooit een ‘makkelijke bezigheid’ geworden. ‘Ik vertrek vanuit een bepaald idee, maar dan sta ik daar vervolgens voor dat grote witte doek... Er is dan niet zozeer sprake van angst, maar er is dan wel een gevoel van: hoe zal ik hier nu aan beginnen... Meestal maak ik eerst enkele losse schetsen en dan begin ik met, op het doek, enkele houtskoollijnen te trekken. Met het schilderen begin ik zoals je begint te schrijven: bovenaan links,’ vertelde Blomme in ‘Het Braambos’.Het schilderen is voor hem tegelijkertijd ontspannend, als gevolg van de diepe concentratie, én inspannend, als gevolg van het constante zoeken naar de vorm en kleur die uitdrukken wat hij wil uitdrukken.
Hoewel veel van zijn werken, zeker waar het de uitbeelding van bijbelse taferelen betreft, alles behalve luchthartig zijn, is de humor wel degelijk aanwezig in Blomme’s werk. Een mooi voorbeeld daarvan is een op René Magritte geïnspireerd schilderij waarop een man met bolhoed een krant leest en één van de artikelen in die krant als kop heeft Ceci n’est pas un Magritte. Humor omschrijft Luc Blomme trouwens als het peper & zout van het dagelijks leven. Wie geen gevoel voor humor heeft, leeft - zo vindt de schilder - een leven dat niet helemaal compleet is.
Eenvoudigen van hart
Waar het gaat om bijbelse verhalen is Blomme vooral geïnspireerd door de zwakkeren, de armen en de eenvoudigen van hart. Zo staan bijvoorbeeld op een schilderij met Jezus’ geboorte als thema een aantal ‘simpele mensen’ meteen rondom Maria, Jozef en het kind en staan ‘de rijke koningen’ bewust op de achtergrond. Voor Blomme is Jezus van Nazareth met name belangrijk als de mens die zich inzet voor de kleinen en voor wie arm en gebroken zijn. Als de mens die ‘de geknakte rietstengel niet breekt en de kwijnende vlaspit niet dooft’.Tot Blomme’s meest indringende schilderijen hoort zeker Job, waarop een lijdende Job bijna het gehele doek vult. Maar hoe moeilijk we het ook hebben met het (aanvaarden van het) lijden, toch is daar ook steeds weer de werkelijkheid van een andere en een nieuwe toekomst. Op het schilderij wordt dit verbeeld door de op achtergrond verschijnende drie jonge vrouwen die verwijzen naar het slot van het boek Job. ‘En de Heer zegende het latere leven van Job nog meer dan het vroegere. (...) Zeven zonen kreeg hij nog en drie dochters. (...) Van de vrouwen in het hele land waren de dochters van Job de mooiste.’
Tot de verhalen die Luc Blomme tot indringende schilderijen inspireerden horen, naast Job, onder meer ook het bezoek van de drie engelen aan Abraham, het brandende braambos, de genezing van de blindgeborene, de eerste dag, het stillen van de storm op het meer, de roeping van de eerste leerlingen en de genezing van de lamme.
Op De roeping van de eerste leerlingen, zijn de figuren bij uitstek afgebeeld als typische ‘Blomme-figuren’. Handen (vaak extra groot en open) gaan zonder polsen over in armen, hoofden gaan zonder hals over in lichamen en die gedrongenheid geeft de figuren extra kracht en dynamiek.
Eén van Blomme’s meest favoriete schilderijen (als kind van de zee!) is De wonderbare visvangst waarbij de vissen in het overvolle net een schitterend gouden glans hebben en op die manier symbool staan voor de grote rijkdom die de leerlingen ontvangen na hun diepe teleurstelling die werd opgeroepen door de aanvankelijk lege netten.
Bomme’s meest favoriete bijbelverhaal (1 Koningen 19:1-13) leidde op zijn beurt tot het indringende Elia op de Horeb dat - hoewel één schilderij - ‘gelezen’ kan worden als een drieluik waarbij de overgang kan worden gevolgd van het geweld van de donder en het vuur naar het gewaarworden van het zachte suizen van de wind. Elia, die zich in het midden van het doek bevindt, is als ‘vuurprofeet’ gekleed in een felrode mantel.
In ‘Het Braambos’ omschreef Luc Blomme bidden als ‘het ervaren dat God nabij is, zonder daarbij veel woorden te gebruiken’. Als deze omschrijving klopt, dan geldt ook dat kijken naar zijn schilderijen iets met bidden te maken heeft.
De tentoonstelling Bijbelse Beelden is bij Abdijkaarsen, gelegen aan de Vennewatersweg 27 in Egmond-Binnen, te zien van 19-09 tot en met 30-10 en is geopend van maandag t/m zaterdag tussen 10.30 en 16.30 uur.
De aflevering van ‘Het Braambos’ over Luc Blomme werd uitgezonden op 20 januari 2008. Voor meer informatie zie www.braambos.be
Br. Thijs Ketelaar