Woord van de bisschop

De toekomst van de wereld en van onszelf

We leven in een fas­ci­ne­rende, maar ook angs­tige tijd. Hoe kijken we naar de toe­komst? Som­mi­gen kijken vooral naar poli­tiek en economie. Anderen denken vooral in termen van weten­schap en techniek, en zien in een sciencefiction­sce­na­rio al een toe­koms­tige wereld vol robots, en mensen reizen tussen de sterren. Weinigen zien de toe­komst in Bijbels per­spec­tief.

Maar dat is er ook. De Bijbel beschrijft de ge­schie­de­nis niet in termen van poli­tiek en economie, of van weten­schap en techniek, maar uit­slui­tend in termen van goed en kwaad. Het begint met de zondeval van de mens, en ein­digt met de weder­komst van Christus en de de­fi­ni­tieve over­win­ning van het licht over de duisternis.

Nieuwe hemel nieuwe aarde

In Bijbels per­spec­tief wordt de ge­schie­de­nis van de mens niet getekend door een gelei­de­lijke ont­wik­ke­ling van de wereld naar een soort paradijs, maar door een groei en worsteling van goed en kwaad, tarwe en onkruid, tot het einde toe. Jezus zelf spreekt er vaker over. Naarmate het einde nabij komt, voorzegt Hij, zal juist de worsteling tussen licht en duisternis scherper wor­den; zich ener­zijds manifes­te­ren in een sterkere wer­king van de Geest, maar ander­zijds ook in toename van verwor­ding, rampen en oorlog. En als goed en kwaad beide hun wasdom bereikt hebben, zal Hij terug­ko­men om de ge­schie­de­nis te beëindigen en te vol­ein­den. Het is nodig ons dat weer te rea­li­se­ren. Zonder dat per­spec­tief kan een mens de moed verliezen bij alle ellende in de wereld, en denken: het wordt nooit wat met de mens­heid. Het is niet waar. Het kwaad zal er altijd zijn, maar dat hoeft ons niet te ont­moe­di­gen.

Onze taak is het niet om die volmaakte wereld van liefde en vrede te scheppen, maar alleen om tarwe te zijn, en tarwe te planten. En niets daar­van zal verloren gaan. Ooit zal de Heer komen en alles opnemen wat mensen van alle tij­den hebben gedaan, gebe­den, en gele­den omwille van ge­rech­tig­heid, waar­heid en liefde, en dat maken tot bouw­ste­nen van een nieuwe hemel en nieuwe aarde. Johannes zag het al in een visioen: “Ik zag een nieuwe hemel en een nieuwe aarde. De eerste hemel en de eerste aarde waren verdwenen en de zee bestond niet meer. En ik zag de heilige Stad, het nieuwe Jeru­za­lem, van God uit de hemel neerdalen... en Hij, God met hen, zal hun God zijn. Hij zal alle tranen van hun ogen afwissen en de dood zal niet meer zijn. Geen rouw, geen geween, geen smart zal er zijn, want al het oude is dan voorbij.”

Leven over de dood heen

Dat is de basis van onze chris­te­lijke hoop. Alles moet sterven om nieuw te kunnen verrijzen. Als de graan­kor­rel niet in de aarde valt en sterft, kan hij geen vrucht dragen, leert Jezus. Het geldt voor de wereld, maar ook voor ons zelf, voor ons lichaam en voor onze ziel. Ook wij gaan niet in toe­ne­mende kracht en schoon­heid over in onster­fe­lijk­heid. Integen­deel, we wor­den ouder, takelen soms fors af en gaan dan dood. Maar alleen dat is de weg naar opstan­ding en nieuw leven. Paulus is er heel dui­de­lijk in. “Een na­tuur­lijk lichaam wordt gezaaid, een gees­te­lijk lichaam verrijst”, schrijft hij, “Wat gezaaid wordt in ver­gan­ke­lijk­heid, verrijst in on­ver­gan­ke­lijk­heid.” Als je dit Bijbels per­spec­tief niet hebt dan zijn aftakeling en dood een treurig schouwspel, dat ein­digt in het niets. Dan is er ook nergens zin en bete­ke­nis. Maar als je kijkt met de ogen van het geloof, dan zie je meer en dieper. Ook geest en ziel zijn onder­wor­pen aan dit­zelfde principe. De toneel­schrij­ver Harry Pollock schreef ooit: “Mensen zijn net als auto’s, ze komen alleen vooruit door een reeks ontplof­fingen.” Ook het leven van onze ziel is geen mooie rechte lijn. We weten het wel. Ieder krijgt z’n eigen kruis te dragen. Alleen zo groeit de ziel. Ook in ons hart worstelen licht en duisternis tot het einde toe.

Onze eeuwige bestem­ming

Het leven is een reis, en onze bestem­ming eeuwig leven en geluk bij God. We zijn onderweg door dit leven om inner­lijk te groeien, te rijpen, en eens onze eeuwige woning te betrekken, die God al voor ons bereid heeft. Als je dit beseft, krijgt alles in het leven een andere bete­ke­nis. Ook pijn en verdriet zijn dan niet zinloos, maar meer dan wat ook dingen die je ziel vormen. De Heer gebruikt het zoals een beeld­hou­wer uit het hardste marmer nog wel een mooie Christuskop weet te maken. We wor­den door het leven gevormd, om de vol­heid van ons mens­zijn te bereiken. Alles wat je in zijn han­den legt, elke pijn, elk verdriet, elke traan, zet Hij om in zegen, voor jezelf en voor anderen. Het is nodig dit te weten. Als je op weg bent, maar niet weet waar naar toe, sla je ge­mak­ke­lijk dwaalwegen in, of tuimel je in een ravijn. Of je leven komt ergens uit waar je niet wilt zijn.

Alleen het geloof ver­telt ons wie we wer­ke­lijk zijn. De weten­schap kan dat niet. Het kan ons veel ver­tellen over het hoe van de dingen, maar niets over het waarom. Daarvoor is ons de Schrift gegeven. Deze ver­telt ons wie we zijn: geboren uit liefde, kin­de­ren van God, geschapen voor de eeuwig­heid. De Schrift ver­telt ons ook waar het echte geluk ligt. Niet in geld, goed, macht of succes, maar alleen in de liefde en de band met God. Zo zijn we tenslotte geschapen. Au­gus­ti­nus zegt het zo mooi: ”Onrus­tig is ons hart, totdat het rust vindt in God.” God is de bron van alle licht, leven en liefde. Los van de bron verliest een mens zich­zelf, ver­dwaalt en loopt z’n eeuwige bestem­ming mis.

Het per­spec­tief van het geloof helpt ons ook om meer begrip­vol met anderen om te gaan. Ook de ander is kind van God, gaat door dezelfde worsteling, wordt even­zeer beproefd, maakt ook fouten of valt. Maar God blijft ieder mens tot z’n laatste adem­tocht zoeken, en vraagt ons om hem daarbij te helpen. Er zijn zoveel mensen in nood, materieel en gees­te­lijk. We kunnen niet meer geloof­waar­dig zijn als chris­te­nen als we de nood van zovelen in deze wereld niet ook tot de onze maken.

Geloof is tenslotte niet aller­eerst iets van het gevoel, of van het verstand, maar van de wil. Het stelt ons dan ook primair de vraag: wil je voor God en voor de ander leven? Of wil je Hem liever niet in je leven? De mens is een vrij wezen. “Wat een mens verlangt, wordt hem gegeven”, zegt de Schrift. Wat wil je ten diepste? Waar ligt je hart? Wat we zijn van binnen, dat blijft door de dood heen, en zal in die andere wereld vorm aan­ne­men.

Ieder weet van zich­zelf wel hoe dat er dan uit zal zien. Wie er niet helemaal gerust op is, voor hem/haar is de Blijde Bood­schap. Daarvoor is Jezus geko­men, om je ziel te genezen en je zon­den uit te wissen. Daarvoor is er ook een Kerk. Geen vervelend instituut dat van alles van je wil, maar een hulp op weg naar het beloofde land. In de ge­meen­schap van de Kerk vin­den we de unieke ont­moe­ting met Christus, in het gebed voor elkaar, in zijn Woord, en in de Sacra­menten die ons sterken naar ziel, geest en lichaam. Gebruik ze zolang het nog kan.