De ramp met vlucht MH17
gepubliceerd: maandag, 21 juli 2014
Het is maandag 21 juli als ik dit schrijf. Zojuist hebben we bericht gekregen dat Nederlandse experts aangekomen zijn op de plek van de ramp, en de lichamen van de slachtoffers eindelijk worden vrijgegeven en naar huis gehaald.
Hierop hebben wij samen met de nabestaanden met smart gewacht. Dat is voor hen belangrijker dan alle woorden van troost en medeleven. Nu hopen we dat er ook spoedig duidelijkheid komt over de precieze oorzaak van de ramp, en wie ervoor verantwoordelijk is. Het zal niet gemakkelijk zijn, maar ook daar hebben ze recht op.
Het is hartverwarmend om te zien hoezeer de Nederlandse bevolking met de getroffenen meeleeft en betrokkenheid toont met brieven, bloemen, kaarsen en gebed. Samen met mijn hulpbisschop hebben wij alle parochies opgeroepen om afgelopen weekend intens te bidden voor de slachtoffers en hun nabestaanden. Hieraan is door velen van harte gehoor gegeven. Als kerkgemeenschap staan we naast hen in hun verdriet, hun onmacht, maar ook hun verontwaardiging. Ook in de kathedraal zijn, tijdens de viering van gisteren de slachtoffers herdacht, en is diepe solidariteit betoond met de nabestaanden.
De hulpbisschop heeft daarbij de homilie verzorgd, die wij hieronder, in verkorte vorm, afdrukken.
De pijn geen afscheid te hebben kunnen nemen
We hebben aan het begin van de viering de slachtoffers van de vliegramp herdacht die nu zo plotseling voor de poort van de hemel zijn komen te staan.
Het is bijna altijd verdrietig en pijnlijk als iemand ons door de dood verlaat, maar soms kunnen we er toch vrede mee hebben, bijvoorbeeld doordat we goed afscheid hebben kunnen nemen, Dat is hier allemaal niet mogelijk geweest.
Nu gaan de gedachten van nabestaanden uit naar de overledenen, naar hun leven, wie zij waren.
Dat nemen deze mensen, die slachtoffer geworden zijn, mee op hun laatste reis: Die vrouw of die man die nu ineens is weggerukt, staat aan de hemeldeur: als de persoon die zij of hij was, met zijn of haar goedheid en hartelijkheid, met alle mooie eigenschappen, de rijkdom van z’n persoon. Die rijkdom was het koffertje, dat voor de laatste reis was gepakt, dat neem je mee.
Als ik straks bij Petrus voor de hemelpoort sta zal ik niet kunnen zeggen: “Laat me erin, ik ben bisschop, ik hoor erbij, ik ben van de club”. Volgens Dante’s Divina Commedia zitten er veel bisschoppen in de hel. Maar niet alleen bisschoppen, niemand van ons zal kunnen zeggen:
“Ik was koster” of: “Ik had de mooiste sopraan van heel het muziekinstituut” of ik was wereldkampioen, (of bijna), ik heb rechten, laat me erin, nee.
Geen geld, geen macht en positie zullen tellen maar alleen de vraag wie we geweest zijn, wat voor mens, of we christen zijn geweest en dat wil in de kern zeggen: Of we ons in ons leven hebben laten leiden door de liefde...
Tarwe en onkruid
Het is de realiteit van deze dagen dat we hard met het kwaad in de wereld worden geconfronteerd. Het evangelie van vandaag over tarwe en onkruid wil ons eraan herinneren dat het kwaad een realiteit is waarin ook wij moeten leven. Met het voorbeeld van Jezus voor ogen, kun je je niet goed door het lint laten gaan en in het wilde weg om je heen gaan slaan om wraak te nemen...
De vorige keer dat strijdende partijen een passagierstoestel neerhaalden, was tijdens de oorlog in Irak. President Bush dacht misschien toen hij de oorlog begon in Irak dat hij onkruid van tarwe kon scheiden: paus Johannes Paulus II noemde dat toen een nutteloze slachting en hij heeft gelijk gehad: Door iemand in Irak als het kwaad aan te wijzen, verstoorde Amerika een wankel evenwicht en nu – honderdduizenden doden en miljoenen vluchtelingen later – schijnt alle tarwe verdwenen, al het goede is weg, zo lijkt het; men wilde het onkruid – het kwaad – bijeen wilde garen, eruit wilde trekken, maar het woekert nu welig als nooit tevoren en geen christen is zijn leven veilig...
Overal is kwaad, in de wereld en ook in de kerk. Wie in de kerk is, is zeker niet automatisch goed en dat is van het begin af zo geweest toen Jezus met de apostelen rond trok. Als we zelf moeite hebben met onkruid dat we aantreffen, met het kwaad in de grote wereld dat agressie in ons opwekt, of ook met het kwaad in onze eigen omgeving, met wat mensen elkaar aandoen, met het kwaad in de wereld, in onze omgeving óf in de kerk, zouden we eraan kunnen denken hoe Jezus met Judas omging. Hij wist dat die een verrader was, een rotte appel in de mand met apostelen, onkruid tussen de tarwe. Jezus verdroeg hem, tot bij het Laatste Avondmaal en de kus waarmee Judas hem verraadde; en alle liefdevolle woorden die Jezus sprak waren in feite een uitnodiging aan Judas en alle andere tegenstanders om van onkruid tarwe te worden. Natuurlijk moeten misdadigers vervolgd en bestraft worden, dat is een eis van rechtvaardigheid; maar alleen waar mensen innerlijk veranderen, ontstaat er echt een nieuwe situatie. Dat noemen we: bekering
Dat blijft altijd mogelijk tot hun laatste snik, dat mensen zich bekeren tot de liefde en steeds meer tarwe worden. Want we zijn allemaal nog onderweg, ons levensverhaal is nog niet af. Gelukkig maar.
En voor al die mensen wier levensverhaal zo plotseling nu is afgelopen door de vreselijke vliegtuigramp, bidden we dat zij ook als goed zaad in de aarde gevallen mogen zijn, dat hun leven vrucht mag dragen, dat zij nu in vrede mogen zijn.
Amen